Од Украина до Чиле, демонстрантите ширум светот долго време се собираат со италијанската песна Bella Ciao. Последниве денови почна да се пее во знак на солидарност со жените во Иран.
Песната во која се пее за умирање за слободата се пееше во Италија за време на Втората светска војна и стана симбол на отпорот кон фашистите.
Оттогаш, тоа стана глобален собирен крик, вклучително и за поддршка на Иранците кои протестираат поради смртта на 22-годишната Махса Амини, откако беше уапсена од моралната полиција во Техеран бидејќи, според нивното мислење, не го носела хиџабот „правилно“.
На почетокот на протестот, вирално стана видеото со пејачка која изведува верзија на таа песна на персиски со откриена глава во знак на пркос против задолжителното носење хиџаб во Иран.
Оттогаш, песната Bella Ciao, што значи „Збогум убавице“, ја пеат поддржувачите на протестите, вклучувајќи ги и Курдките во Турција и иранските емигранти во Париз.
За време на протестите во 2012 година, преводени од тогашната опозиција, се пееше македонската верзија на „Бела чао“ на Рекорд, против тогашната владејачка ВМРО-ДПМНЕ.
Четири години подоцна, во мај 2016 година, „Бела чао“ одекна и пред Специјалното јавно обвинителство, како дел од протестното движење Шарена револуција. Песната се пееше редовно на протестните маршови на „Шарените“.
„Иако долго време се поврзува со италијанските партизани, нема докази дека тие навистина некогаш ја пееле“, вели Карло Пестели, автор на книгата „Bella Ciao: The Song of Freedom“ (Бела чао: Песната на слободата). Но, сигурно е дека песната стана популарна за време на војната, рече тој.
Своите корени ги има во музичката традиција на северна Италија од 19 век, која се карактеризирала со страсни теми, особено неостварена љубов.
„Тешко е да се каже точно кои се нејзините корени“, изјави Пестели за AFP.
Нејзините двосмислени стихови ѝ дозволија да биде присвоена во многу случаи, рече тој.
„Тоа не беше комунистичка песна, туку манифест за слобода... Претставува аполитички вредности кои секој може да ги разбере и споделува“, додаде Пестели.
Тоа е, исто така, „лесна песна за пеење“, со рефрен што лесно се памети, па и оние кои не зборуваат италијански може да ја потпевнуваат.
Глобалниот досег на песната е поттикнат од популарните интерпретации, вклучително и од француската ѕвезда Ив Монтан, а неодамна беше претставена и во Netflix хитот „Money Heist“.
Може да се слушне каде и да се собираат толпи, од улиците на Скопје, до Њујорк, Хонгконг и Атина.
Украинците ја пеат оваа година во пркос на руските сили, демонстрантите во Триполи танцуваа на неа, англиските фудбалски навивачи ја пееја, а климатските активисти од Сиднеј до Брисел ја користат како повик за акција.
Во Рим и Париз, Bella Ciao беше емотивно пеена од балконите за време на локдаун мерките во 2020 година поради пандемијата на коронавирус.
За многумина, историјата на песната е помалку важна од нејзиното глобално влијание.
„Таа песна е многу позната во Иран и во целиот свет, бидејќи е симбол против угнетувањето“, рече Масах, 29-годишен ирански иселеник кој учествуваше на солидарниот протест за Махса Амини во Рим оваа недела.
Иако стиховите често се преведуваат, рефренот обично се пее на италијански, иако малку изменет.
Во Ерусалим минатата година, демонстрантите против тогашниот премиер Бенјамин „Биби“ Нетанјаху пееја „Bibi Ciao“ повикувајќи на негово заминување.
Во 2019 година, демонстрантите против режимот во Ирак се собраа на нивната сопствена верзија на песната „Blaya Chara“, што значи „нема излез“ на ирачки дијалект.
„Кога ја пееме, се чувствуваме повеќе поврзани со целиот свет“, додаде сестрата на Махса, Шива (33), на протестот за Махса Амини во Рим.
„Музиката е форма на изразување што ви овозможува да комуницирате дури и ако не знаете други јазици.“
