Арктичкиот Океан би можел да го има својот прв ден без мраз пред 2030 година, порано отколку што предвидуваа научниците.
Една нова студија открива можни предвидувања за нов мраз до одреден ден. Претходните студии предвидуваа губење на мразот на Арктикот околу 2030 година, но овие резултати покажуваат дека првиот ден без мраз би можел да се случи веќе на крајот на летото 2027 година.
Научниците, кои ја спровеле студијата објавена во списанието Nature Communications, велат дека првиот ден без мраз на Арктикот сега е неизбежен и неповратен, без оглед на тоа како луѓето ја менуваат емисијата на стакленички гасови.
Арктичкиот Океан зафаќа огромна површина од повеќе од 16 милиони квадратни километри и со илјадници години беше сведок на природен настан што се случува еднаш годишно: слоевите на замрзната морска вода брзо се создаваат во текот на зимските месеци во дебел слој мраз кој го достигнува својот врв во март, пред да се стопи во септември.
Меѓутоа, во последните неколку децении овој драматичен настан стана помалку присутен.
Научниците го дефинираат „Арктикот без мраз“ како намалување на површината на морскиот мраз на помалку од еден милион квадратни километри за краток временски период, што се смета за климатска граница.
Тим меѓународни истражувачи, вклучувајќи ги климатолозите Александра Јан (Универзитетот во Колорадо) и Селин Хеиз (Универзитетот во Гетеборг), користеа повеќе од 300 компјутерски модели за да го предвидат првиот ден без мраз, што покажа запрепастувачки побрзо темпо на промени од претходно предвиденото. Брзите загуби на мраз обично се поврзуваат со суровите зими и пролетните температури.
Таквата состојба без мраз на Арктичкиот Океан долгорочно може сериозно да го загрози кревкиот екосистем, од поларни мечки до зоопланктони.
Деновите кога Арктикот ќе стане без мраз ќе бидат симболичен момент кој на суров начин ќе покаже како човечките активности го промениле овој клучен природен елемент – Арктичкиот Океан.
„Првиот ден без мраз нема драматично да ги промени работите, но ќе ни каже колку сме го промениле Арктикот, кој претходно беше покриен со мраз во текот на целата година“, рече Јан.
Без мраз, океанот ќе апсорбира значително количество топлина во текот на летото, што ќе се прошири низ планетата.
Меѓународните води им дозволуваат на комерцијалните индустрии да ги искористат предностите на потоплите води на Арктикот, што отвора можности за риболов, рударство и побрзи бродски рути низ Северозападниот премин.
Топењето на мразот може да доведе до поекстремни временски услови поради промените во шемите на ветерот и океанските струи. Веќе се забележани две од најтоплите сезони, како што е март 2022 година, кога Арктикот беше 10°C потопол од просекот, што речиси предизвика топење во близина на Северниот пол.
Иако ситуацијата не е поволна, научниците сметаат дека намалената емисија на гасови може да го одложи целосното топење на морскиот мраз.
