Ако до сега мислевте дека Google има премногу информации за вас, бидете сигурни дека всушност знае сè за вас и вашите навики.
Социјалните мрежи, како и многу веб-страници, живеат од онлајн маркетинг и рекламирање. Не е нова вест дека рекламните и маркетинг агенциите знаат многу повеќе за нашите навики од нас самите.
Дали некогаш сте виделе нов телевизор, чевли, јакна или смартфон во продавница и наскоро добивте реклама за сличен, па дури и ист производ на вашиот профил на Facebook и Instagram? Не, не е случајно.
Социјалните мрежи се меѓу најважните маркетинг канали (и во многу земји најважни), а разни маркетинг агенции, компании, па дури и поединци поставуваат различни видови реклами, кампањи и реклами. Станува збор за цела една индустрија која вреди повеќе од 70 милијарди долари на глобално ниво и која ќе „сврти“ повеќе од 100 милијарди долари годишно до 2025 година.
Дури 88 проценти од маркетинг агенциите и компаниите ширум светот користат Facebook, како де факто глобално најпопуларна социјална мрежа. Facebook има околу 2,5 милијарди профили и близу две милијарди дневни корисници, а се проценува дека дури 800 милиони луѓе се „постојано закачени“ на социјалната мрежа, претежно преку нивните смартфони. Затоа не е изненадувачки што повеќе од половина од корисниците на Facebook велат дека помислиле да купат или сигурно ќе купат производ за кој дознале преку Facebook. Оваа мрежа има нешто над 7 милиони клиенти кои се рекламираат, иако оваа бројка е далеку поголема кога ќе се вклучат и разните платени кампањи за компании, владини служби и невладини организации ширум светот.
Instagram (кој е во сопственост на Facebook) бележи голем раст и во продажбата на реклами и интеракција на корисниците со маркетинг содржина. Instagram има повеќе од милијарда корисници месечно, а скоро 90 проценти од нив „следат“ бренд или производ, што е најмногу од сите социјални мрежи. Инстаграм всушност има толку многу брендови на своите страници, што понекогаш делува како „една голема реклама“. Барате автомобил? Има. Компјутери? Има. Најновата облека и шминка? Има и тоа. Всушност, практично не постои бренд или компанија што не е присутна на Instagram, а тоа е особено точно за малите компании, кои не можат да си дозволат реклами во традиционалните медиуми.
Дури 37 проценти од сите реклами на интернет се пласираат преку системот Google Ads, кој го користат повеќето веб-страници. Значи, интернет гигантот Google ги знае вашите навики за купување, дури и ако немате профил на Google (што е скоро невозможно овие денови - не можете да користите паметен телефон Андроид без адреса за е-пошта на Gmail).
Ако до сега мислeвте дека Google има премногу информации за вас, бидете сигурни дека всушност тој знае сè за вас и вашите навики. Преку услугата Location data services, Google ја знае и вашата точна локација, IP-адресата на вашиот домашен рутер или интернет оператор, како и сите уреди преку кои се одвива вашата интернет-врска. Исто така, ако го користите дигиталниот помошник Google Assistant, и гласовните пребарувања се зачувуваат одреден временски период.
Бојан Савиќ, ИТ експерт, за Al Jazeera вели дека ова не е ништо ново:
„Колку апликации имате инсталирано на вашиот телефон? Повеќето или скоро сите покажуваат некаков вид реклама. Facebook има пристап до вашите фотографии и видеа, исто така и Instagram. Тука е и новата популарна социјална мрежа TickTok која исто така ја „пребарува“ галеријата на вашиот телефон. Постојат и разни други апликации, како новости и разни игри што ви сервираат реклами, и тие исто така знаат многу за активностите на вашиот телефон. Тоа е глобален бизнис во кој се вртат милијарди, а некои модели на паметни телефони, како што се Oppo и Vivo, имаат дури и реклами во самиот оперативен систем “, објаснува Савиќ.
Она што е особено интересно е што во последните две години, дури 84% од сите интеракции на корисниците со реклами преку интернет се од мобилни уреди, што ги прави паметните телефони, таблетите и лаптопите особено интересни за пласирање реклами.
Феноменот на „таргетирани реклами“ не е толку нов. Во минатото, рекламите во весниците се печатеа за специфична публика, честопати во професионалниот печат. Сепак, напредокот на технологијата и вештачката интелигенција (AI) и огромната количина на податоци што ги оставаме секој ден кога користиме интернет, даваат прилично добар „профил“ на она што сакаме да го купиме и што можеме и што не можеме да си дозволиме.
Facebook има неколку AI алгоритми за реклами. Ако „лајкнете“ нечија објава за нов автомобил или пребарувате групи за автомобили, најверојатно ќе гледате сѐ повеќе и повеќе реклами од автомобилски компании. Google, од друга страна, заснована на фреквенцијата на пребарување и клучни зборови, може да создаде многу добар „профил“ за секој корисник и знае што да препорача или да им сервира во рекламите. Запомнете, Google дури знае колку чекори сте направиле секој ден (освен ако не сте ја исклучиле апликацијата Maps).
Исто така, врз основа на вашата локација, социјалните мрежи може да препорачаат нов ресторан, бутик или услуга во близина. Facebook собира над 100 милијарди информации за чекирање годишно кога, на пример, укажуваме дека сме во ресторан, трговски центар или хотел. Сите овие информации, комбинирани со статистика на огласувачи и таргетиран маркетинг, скоро сигурно влијаат на интересите на корисниците, и можат да бидат толку детални што, на пример, повеќето реклами и огласи ви се пласираат на денот кога примате плата, а повеќето реклами за хотели во периодот од годината кога обично се подготвувате за на одмор.
Братислав Дејановиќ, турист и колумнист, вели дека редовно се случува да ги „добие“ производите што ги гледа во продавница во форма на реклами:
„Пред една недела, со друштвото разгледував нови LED телевизори и бидејќи ми се допаѓаат винил плочи, исто така и некои грамофони. На мое големо изненадување, помалку од еден час подоцна, добив реклама на мојот профил на Facebook токму за тој модел на грамофон, но во друга продавница, каде е поевтино, како и за нови модели на паметни ТВ уреди. Очигледно е дека нашите паметни телефони се сеќаваат на сите наши активности, а оние што рекламираат имаат пристап до тие податоци “, вели Дејановиќ.
Во блиска иднина, дигиталниот маркетинг ќе биде уште понапреден и пософистициран.
Имено, секој понов производ на своето пакување има т.н. RFID чип, со кој стоката се следи од фабриката, преку магацинот, до продавниците. На овој начин, самата продавница може да ги знае вашите навики при купување одреден производ, категорија цени, па дури и количините што ги купуваме.
Исто така, постои нова технологија за производи што се следат, наречена Tile. Ова се мали пластични плочки со вграден чип, што може да се користат за следење на било што, преку апликација на телефонот. Со овој систем, можно е да се знае од едно место во кое било време кој производ е достапен, во која количина, па дури и што најмногу се купува и во кое време од денот.
Извор: balkans.aljazeera.net
