Европската Унија сака да го намали увозот на челик од април за да спречи европскиот пазар да биде преплавен со евтини производи пренасочени од САД, објави Европската комисија.
ЕУ лани увезла железо и челик во вредност од 39,5 милијарди евра, покажуваат податоците на Евростат. Вредноста на извозот сепак достигна 32,3 милијарди евра.
Од 2019 до 2024 година вредноста на увозот на челик и железо скокна за 20 отсто, а вредноста на извозот за 10 отсто. Обемот на увозот во тој период е намален за 4,1 отсто, а обемот на извозот за 14,6 отсто, што значи дека зголемувањето на вредноста е резултат пред сè на повисоките цени, забележуваат статистичарите.
Од 2019 до 2024 година, испораките на европски челик во Мексико се зголемија за 54,1 отсто. Силно порасна и извозот во САД, за 51,1 отсто. Во исто време, ЕУ силно го зголеми увозот на железна руда од Индија, за 89,2 отсто. Скокна и увозот од Јужна Кореја, за 43 отсто.
Европските производители на челик се борат со високите цени на енергијата и азиската конкуренција, а сега стравуваат од нов бран на евтин увоз бидејќи САД воведоа увозни царини од 25 отсто.
„Денес никој не ги почитува прописите на Светската трговска организација (СТО), приоритет на сите е националната безбедност и ЕУ не може да биде единствената сила што дозволува колапс на домашната индустрија“, изјави извршниот потпретседател на Европската комисија, Стефан Сежурне, за Reuters.
Извозот во САД повеќе не е профитабилен поради царините од 25 отсто, а Сежурне предвидува дека производителите од Канада, Индија и Кина ќе се обидат да пласираат повеќе челик на европскиот пазар. Комисијата подготви серија трговски мерки за поддршка на домашната метална индустрија која се бори и, според нацрт-планот што го виде Reuters, ги проучува мерките за ограничување на увозот.
Сежурне е одговорен за креирање на индустриската стратегија на Унијата и наведува дека прво ќе ги намали увозните квоти за неколку видови челик. Мерката ќе стапи на сила од 1 април и треба да го намали увозот на челик за околу 15 проценти. Увозот на челик надвор од пропишаните квоти ќе подлежи на царини од 25 проценти.
„Исто така, се соочуваме со предизвикот да предвидиме можни тензии, војни и пандемии во иднина, а видовме што се случи со рускиот гас... Затоа треба да се погрижиме истото што се случи со гасот да не се случи и со челикот“, вели Сежурне.
Челикот, рече тој, ќе игра клучна улога во обновата на воено-индустрискиот комплекс на ЕУ по војната во Украина и ЕУ не сака да зависи од увозот. Сегашните заштитни мерки треба да бидат поддржани и со очекуваната промена на регулативата за јавни набавки во 2026 година, која треба да му даде приоритет на европскиот челик.
Европската инвестициска банка подготви паралелна пилот програма која треба да гарантира дека на производителите на челик и алуминиум ќе им се даде приоритет при склучување долгорочни договори за електрична енергија. Деталите за овој проект ќе бидат објавени во вториот квартал на 2025 година.
„Сакаме да го задржиме нашиот челик во Европа и сакаме да можеме да го рециклираме во Европа. Тоа е стратешко прашање. Без челик, нема одбранбена индустрија или автомобили, и сакаме да ја зачуваме нашата економија“, рече Сежурне.
Во третиот квартал, ЕК ќе објави и предлог за нови мерки кои ќе ги заменат засилените заштитни механизми, бидејќи, според прописите на СТО, тие можат да останат во сила само до 30 јуни 2026 година. Новиот механизам, според Сежурне, ќе биде значително построг, но Комисијата допрва треба да ги утврди деталите.
