Кога јавноста сака да консумира дигитални содржини, а легалните канали се бавни, прескапи или фрагментирани, корисниците од целиот свет се свртуваат кон пиратеријата.
Пиратеријата, односно нелегалното преземање и користење на дигитални содржини, долго време беше главен начин за пристап до филмови, музика, книги и софтвер за милиони луѓе ширум светот.
Сепак, последните години се забележува тренд на опаѓање на пиратските активности, особено во одредени категории. Овој феномен се должи на повеќе фактори, меѓу кои се појавата на пристапни и квалитетни легални платформи, технолошкиот напредок и промените во навиките на корисниците.
Аналитичката компанија MUSO, која се занимава со собирање податоци за дигитална пиратерија и анализа на трендови, го објави својот преглед за 2024 година за овој сегмент на не секогаш легално консумирање на дигитална содржина.
Во текот на минатата година забележале 216,3 милијарди посети на пиратски интернет страници, што е пад од 5,7% во однос на претходната година – но, и покрај тоа, постојат некои категории кои се во пораст, додека други бележат уште поголем пад. Тоа, како што велат, е комплексна слика која покажува глобални промени, пред сè во побарувачката за дигитални медиумски содржини.
MUSO наведува дека главниот сектор со најголем раст на дигиталната пиратерија е издаваштвото. Посетите на страници кои нудат пристап до нелегално набавени копии на манга стрипови, научна фантастика и неофицијални преводи (кои се појавуваат пред официјалните изданија) се зголемиле за 4,3%, достигнувајќи 66,4 милијарди минатата година. Пиратеријата на книги и стрипови веќе не е ниша, туку стана втората најпопуларна категорија за пиратите, веднаш по телевизијата.
Кога станува збор за ТВ содржини, тие забележале 96,8 милијарди посети и пад од 6,8%, а во рамки на таа категорија само аниме содржините се пиратизираат сè повеќе. Филмската пиратерија опадна за 18% и остана на 24,3 милијарди посети, но причината, според овие аналитичари, е интересна. Имено, холивудските штрајкови во 2023 година доведоа до помала продукција на содржини, па гледачите едноставно – имаа помалку што да симнуваат во пиратска верзија.
Уште еден голем сектор е во опаѓање – музиката. Тоа е успешна приказна, велат од MUSO, бидејќи зрелоста и широката достапност на платформи како Spotify и Apple Music за многумина ја направија пиратеријата на музика непотребна. Со тоа, побарувачката за нелегални извори на музика опадна за 18,6%. Пиратеријата на софтвер опадна за 2,1%.
Според најновите анализи на TorrentFreak и Statista, опаѓањето на пиратеријата е глобален феномен, кој е особено изразен во развиените земји. Овој тренд се објаснува со неколку клучни фактори. Прво, појавата и брзиот развој на легалните стриминг платформи како Netflix, Disney+, Spotify и многу други, донесоа огромна библиотека на квалитетни содржини по пристапни цени. Тоа ја намали мотивацијата кај корисниците да бараат нелегални извори, бидејќи сега можат лесно и легално да уживаат во филмови, серии и музика.
Дополнително, технолошкиот напредок овозможи овие платформи да понудат подобро корисничко искуство, побрз пристап и повисок квалитет на содржината, што ги направи уште поатрактивни во споредба со пиратските алтернативи. Во исто време, расте и свесноста за ризиците што ги носи користењето пиратски страници, како што се вируси, малвер и кражба на лични податоци, па сè повеќе луѓе се одлучуваат за безбедни и легални опции. Конечно, во многу држави се зајакнати законските мерки против пиратеријата, со блокирање на пиратски веб-страници и воведување построги казни за прекршителите, што дополнително придонесува кон намалување на овој феномен. Сето ова заедно создава средина во која пиратеријата станува сè помалку атрактивна и исплатлива за обичниот корисник.
На крајот, приказната секогаш е иста – кога на пазарот постојат скапи и/или фрагментирани легални услуги, или пак не постојат никакви, корисниците ќе се свртат кон пиратерија. Кога им се нудат обединети и достапни услуги, многумина ќе изберат содржина од легални извори.
