Климатските промени предизвикуваат продолжување на деновите, а масивното топење на поларниот мраз ја преобликува Земјата, покажуваат најновите анализи.

„Овој феномен е доказ за тоа колку човечкото дејствување ја трансформира Земјата“, велат научниците, пренесува Guardian.
Во моментов, климатските промени влијаат на должината на деновите за милисекунда на век, но тоа е доволно за потенцијално да го наруши интернет сообраќајот, финансиските трансакции и GPS навигацијата, велат научниците.
„Топењето на ледените плочи на Гренланд и Антарктикот поради глобалното затоплување ја прераспределува водата складирана на големи географски широчини во светските океани, што доведува до повеќе вода во морињата поблиску до екваторот. Ова ја прави Земјата порамна, ја забавува нејзината ротација и ја продолжува должината на денот“, велат научниците.
„Можеме да го видиме влијанието на луѓето врз целиот систем на Земјата, не само локално, како порастот на температурата, туку фундаментално. Начинот на кој Земјата се движи во вселената и ротира се менува“, вели професорот Бенедикт Соја, еден од авторите на студијата. „Овие процеси претходно се случуваа со милијарди години, а сега се случуваат во период од само 100 до 200 години. Тоа е зачудувачки“, додаде тој.
Човечкото мерење на времето се заснова на исклучително прецизни атомски часовници. Сепак, точното време од денот - една ротација на Земјата - варира поради плимата и осеката на Месечината, климатските влијанија и некои други фактори, како што е бавното обновување на Земјината кора по повлекувањето на ледените плочи формирани во последното ледено доба.
„Сите центри за податоци што го напојуваат интернетот, комуникациите и финансиските трансакции се засноваат на прецизно време. Потребно ни е и прецизно време за навигација, особено за сателити и вселенски летала“, објаснува Соја.
Истражувањето, објавено во списанието Proceedings of the National Academy of Sciences на САД, користело набљудувања и компјутерски реконструкции за да го процени влијанието на топењето на мразот врз должината на денот.
Стапката на забавување варирала помеѓу 0,3 и 1 милисекунда во век (ms/cy) помеѓу 1900 и 2000 година. Но, од 2000 година, како што топењето се забрзувало, брзината на промената се забрзала на 1,3 ms/cy.
„Оваа стапка денес е веројатно повисока од било кое време во изминатите неколку илјади години“, велат истражувачите.

„Се предвидува дека ќе остане приближно на нивото на ms/cy во следните неколку децении, дури и ако емисиите на стакленички гасови се сериозно ограничени. Ако емисиите не се намалат, стапката на забавување ќе се зголеми на 2,6 ms/cy до 2100 година“, додадоа научниците.
Д-р Сантјаго Белда од Универзитетот во Аликанте во Шпанија, кој не беше дел од истражувачкиот тим, рече: „Оваа студија е голем напредок бидејќи потврдува дека загрижувачката загуба на мраз што ја претрпеле Гренланд и Антарктикот има директно влијание врз должината на ден, правејќи ги нашите денови подолги. Ова ќе има критични импликации не само за начинот на кој го мериме времето, туку и за ГПС и другите технологии кои управуваат со модерниот живот“.