Стапките на смртност од рак се намалуваат во САД, 2,3 проценти годишно секоја година од 2016 до 2019 година, според новиот извештај на Американската асоцијација за истражување на ракот (AACR).
Годишниот извештај на здружението вели дека повеќе луѓе од кога било досега живеат подолго и поквалитетно откако ќе им биде дијагностициран тумор. Од јануари 2022 година, повеќе од 18 милиони луѓе во САД имале историја на рак.
„Прилагодена според возраста, вкупната смртност од рак во САД опаѓа од 90-тите, а намалувањето на смртноста од 1991 до 2019 година значи дека се спречени речиси 3,5 милиони смртни исходи“, изјави за Health Тимоти Јап, професор по истражувачка терапија за рак на Универзитетот во Тексас во Остин.
Ова е возбудлива вест, особено откако американскиот претседател Џо Бајден вети дополнително зголемување на инвестициите во истражувањето за лекување на рак.
Многу причини за опаѓање на стапката на смртност во САД
Стапката на смртност од рак се намалува главно поради намалувањето на факторите на животната средина кои придонесуваат за развојот на ракот, вели д-р Воли Куран, глобален медицински службеник во Genesis Care со експертиза за онкологија со зрачење.
Куран вели дека има пад во потрошувачката на цигари и тутунски производи, кои се „главна причина за рак што може да се спречи“. Американскиот центар за контрола и превенција на болести (CDC) соопшти дека стапката на пушење е намалена од 20,9 отсто во 2005 година на 12,5 отсто во 2020 година.
„Употребата на тутун меѓу Американците продолжува да се намалува, а добрата вест е што помладите генерации го отфрлаат поради силните и позитивни општествени норми, што е многу поинаква ситуација отколку во 50-тите и 60-тите“, вели Куран. Покрај ракот на белите дробови, постојат многу други видови на тумори кои можат да се развијат поради употребата на тутун.
Дополнително, други здравствени експерти велат дека технолошкиот напредок - хирургија, зрачење, превентивни прегледи, лекови и поголема зависност од имунотерапија - исто така придонеле за намалување на стапката на смртност од рак во САД.
„Иновативната технологија ни помага да ги нарачаме вистинските тестови, да ги завршиме испитите и да испорачаме персонализиран третман за секој пациент, без оглед на разликите во здравствениот статус“, рече Брук Блекмур, потпретседател за клинички операции и специјалист за рак во Azra AI.
Јап и Лиза Кусенс, претседател на Американската асоцијација за истражување на ракот, споделија неколку други фактори кои придонесуваат за падот на стапката на смртност, вклучувајќи:
1. Неверојатен напредок во борбата против ракот на белите дробови, дојката, простатата и дебелото црево, за кои се вели дека се најчестите форми на рак во САД
2. Подобрувања во превентивните прегледи
3. Голем напредок во третманот на канцер - вклучувајќи ги претходно неизлечивите форми како што се меланом и рак на белите дробови
Имунотерапија - што е и како функционира?
Не е претерување да се каже дека имунотерапијата ја „трансформираше терапијата за рак во изминатата деценија“, вели д-р Куран. Тоа е опција за третман која игра важна улога во намалувањето на стапката на смртност.
Имунотерапијата е еден вид третман за рак кој ја зајакнува природната одбрана на имунолошкиот систем, кој на тој начин може поефикасно да ги пронајде и уништи канцерогените клетки, објаснува Јап. Со други зборови, овој тип на терапија ја зајакнува природната способност на имунолошкиот систем на пациентот да се бори против ракот.
Ако има туѓ предмет во вашето тело, вашето тело ќе развие имунолошки реакции за да се обиде да го нападне објектот, вели д-р Куран. На пример, кога имате трн во прстот, телото развива имунолошки одговор за да спречи инфекција. Ракот во некои случаи го спречува вашиот имунолошки систем да се бори со туѓото тело.
Сепак, објаснува д-р Куран, „најдобрите видови на имунотерапија во последните десет години се покажаа како оние кои ја отстрануваат таа кочница на имунолошкиот систем и му дозволуваат да ги нападне клетките на ракот“.
Понатаму, имунотерапијата може да се дава на различни начини, вклучително и интравенски, во форма на таблети или креми. Овие пристапи за третман се веќе одобрени за повеќе од 20 видови на рак, вели Јап.
Имунотерапијата може да се користи самостојно или во комбинација со различни лекови, како што се други лекови за имунотерапија, хемотерапија или насочени терапии за рак.
„Видовме многу успех со лековите за имунотерапија во лекувањето на многу видови на рак, вклучувајќи меланом и рак на белите дробови“, вели Јап. „Имавме успех и со клеточни терапии, вклучително и терапија со Т-клетки, во третманот на хематолошки карциноми, како и во употребата на молекуларно насочени лекови за лекување на различни видови на рак.“
Институтот за истражување на ракот известува дека од 2017 година, американската Администрација за храна и лекови (FDA) одобрила 32 различни видови на имунотерапии за пациенти со различни видови на рак - вклучувајќи меланоми, рак на мочниот меур, рак на бубрезите, рак на белите дробови, лимфоми, леукемија и рак на простата.
Од кои типови на рак стапката на преживување е највисока, а од кои најмала?
Иако експертите велат дека ова е комплицирано прашање, општо земено, пациентите кои страдаат од рак на дојка или простата имаат повисоки стапки на преживување. Кусенс вели дека ова може да се припише на методите за рана превенција, превентивните тестови и ефективни терапии.
Раковите за кои нема рани превентивни тестови за пациенти со среден ризик, како и ефективни терапии, особено за болестите во доцниот стадиум како што е ракот на панкреасот, имаат најниски стапки на преживување, додава Кусенс.
„За одредени историски неизлечиви болести како што е меланомот, стапките на преживување значително се зголемија во изминатите неколку години благодарение на одобрувањето на FDA за различни лекови и имунотерапевти за третман на болеста во напредна фаза“, вели тој.
„Во случај на рак на белите дробови, сега имаме тест за рана превенција за оние со висок ризик, но малку поединци се одлучуваат за такви тестови и голем дел од пациентите сè уште се дијагностицирани во веќе напредната фаза на болеста.“
Дополнително, д-р Куран вели дека трите најчести типови на рак за кои стапките на смртност паѓаат вклучуваат рак на белите дробови, дојката и дебелото црево. За агресивните видови на рак како што се туморите на мозокот, ракот на панкреасот и ракот на горниот дел на стомакот, нема „забележително подобрување во податоците“.
„Околу 80 проценти од случаите на рак во САД се рак на белите дробови, дебелото црево, дојката и ректумот или простатата“, вели тој. „Ако направиме напредок во борбата против најчестите форми, тоа ќе се покажува во вакви извештаи секоја година.“
Што е клучно за понатамошно намалување на стапката на смртност?
Клучот е дополнителна едукација и превентивно тестирање, вели Блекмур.
„Ако ги натераме луѓето да сфатат колку е важно рано да се открие ракот, стапката на смртност од рак ќе продолжи да опаѓа“, вели тој. „Дополнително, користењето на вештачка интелигенција за да се идентификуваат пациентите кои не се свесни дека имаат рак е важно за тие пациенти да добијат третман побрзо, што исто така ги зголемува стапките на преживување.
Со намалени стапки на пушење, зголемени стратегии за рана превенција и намалени разлики во пристапот, Јап вели дека секој може да работи за да вежба и да се храни здраво „со што се зголемува стапката на преживување“.
„Преживувањето на крајот зависи од координацијата на грижата за пациентите, поддршката за семејните старатели и еднаков пристап до телездравството“, вели тој.
Иако напредокот е видлив, здравствените експерти велат дека има уште многу работа.
„Сепак, на 1,9 милиони Американци им се дијагностицира рак секоја година, а околу 600.000 од нив умираат. Тоа значи дека ракот секоја година го убива целото население на град со големина на Бостон“, вели Куран. „Возбудливо е да се види вистински напредок, но сè уште не сме ни блиску до финишот.“
