Пекинг треба да го пречека рускиот претседател Владимир Путин, кој го поздрави „невиденото“ ниво на односите меѓу двете земји пред неговата државна посета.
Повеќе од две години по неговата инвазија на Украина, Кина се појави како витален сојузник. Таа одби да ја осуди војната и продолжува да тргува со строго санкционираната Русија, што не им се допаѓа на САД и на Европската Унија.
Сепак, се чини дека Путин сака повеќе. Но, дали Кина е подготвена да ја плати цената?
Можеби не изненадува што рускиот лидер ја избра Кина како прво патување во странство откако минатата недела положи заклетва за петти претседателски мандат. Дводневната државна посета доаѓа откако односите меѓу двете земји го достигнаа „највисокото ниво досега“, изјави тој за кинеските државни медиуми. Тој зборуваше за неговиот интерес за кинеските боречки вештини и филозофија и рече дека некои членови на неговото семејство учат мандарински.
„Во услови на тешка меѓународна ситуација, нашите односи сè уште се зајакнуваат“, рече тој.
Но, додека Путин се фали со нивното пријателство, кинескиот лидер Си Ѓинпинг можеби има причина за загриженост.
САД штотуку објавија серија нови санкции против банките и компаниите со седиште во Пекинг и Хонгконг кои соработуваат со Москва, наводно помагајќи да се избегнат постоечките ограничувања.
Иако Кина не ѝ продава оружје на Русија, Вашингтон и Брисел веруваат дека извезува технологија и компоненти неопходни за војна. За време на неговото неодамнешно патување во Пекинг, американскиот државен секретар Ентони Блинкен изјави за BBC дека Кина „помага да ја поттикне најголемата закана“ за европската безбедност од Студената војна.
За нив ова стана црвена линија. Но, Кина инсистира дека нејзиниот став кон Украина е неутрален - а извозот, кој има комерцијална употреба надвор од војната, не ги крши правилата.
Сепак, шпекулациите го следеа Си на неговото патување во Франција минатата недела, одвлекувајќи го вниманието од она што требаше да биде шармерска офанзива.
Кинеските скептици и кинеските јастреби, исто така, се погласни, барајќи од Си да изврши поголем притисок врз неговиот руски колега, додека и ЕУ размислува за воведување тарифи.
И факт е дека слабата кинеска економија не може да си го дозволи овој притисок од трговските партнери. Слабата побарувачка дома значи дека и се потребни тие пазари во странство.
Сето ова го остава Си во непријатна ситуација.
Неколку дена пред Русија да ја нападне Украина, двајцата лидери најавија партнерство „без граници“ за продлабочување на соработката. Ова имаше смисла за соборците во нивната идеолошка борба против Западот.
Пекинг сè уште ја гледа Москва како клучна за преобликување на светскиот поредок предводен од САД. Трговијата меѓу нив цвета. Евтината руска енергија, вклучително и постојаните испораки на гас преку гасоводот Power of Siberia, беа придобивка за Кина.
Сепак, како што војната се одолговлекува, алијансата не изгледаше толку „неограничена“. Како прво, терминот речиси исчезна од државните медиуми, покажа анализата на BBC.
Пекинг ја минимизира неограничената природа на своето стратешко партнерство со Москва, вели Жао Тонг, висок соработник во фондацијата Карнеги.
„Иако Кина ја поддржува целта за поткопување на влијанието на Западот, таа не се согласува со некои од тактиките на Русија, вклучително и заканата за употреба на нуклеарно оружје. Кина е акутно свесна за што ќе претрпи нејзината репутација поради тоа што изгледа дека нуди безусловна поддршка на Русија и континуирано ја усовршува нејзината стратегии за подобрување на нејзината перцепирана легитимност на глобалната сцена“.
За време на неговата неодамнешна посета на Европа, Си рече дека земјата „ниту е креатор на кризата, ниту страна во неа или учесник“. Ова е исто така она што Кина постојано им го кажува на своите граѓани.
Но, објавената неутралност не значи дека сочувството кон Украина е лесно видливо на високо цензурираните медиуми во Кина.
Кинеските државни медиуми сè уште ја оправдуваат руската инвазија, нарекувајќи ја брза одмазда од Москва против проширувањето на НАТО поддржано од САД.
Кога кинескиот уметник Су Веисин на телевизија ги виде првите громогласни експлозии што го погодија украинскиот главен град Киев во 2022 година, тој се почувствува принуден да го документира тоа.
„Немам оружје, но го имам моето пенкало“, изјави тој за BBC од своето студио во САД. Неговиот прв цртеж, портретот на украинскиот претседател Володимир Зеленски, беше хит на социјалните мрежи.
„Сликам секој ден од почетокот на војната. Не застанав ниту еден ден. Кога добив Ковид, кога патував во странство, сè уште цртав секој ден“.
Иако неговата уметност не е цензурирана во Кина, реакциите што ги привлече го изненадија.
„Тоа е сосема различно од моето претходно искуство“, рече тој. „Кога сликав за рударите за јаглен, сите коментари што ги добив беа позитивни. Дури и моите слики од културната револуција добија пофалби. Речиси не добив критики“.
Но, овој пат, вели тој, видел бурна реакција. „Во ред е, само ги блокирав“, вели тој. „Некои од моите пријатели ме откачија затоа што имаат различни гледишта. Но, што можам да направам? Верувам дека постапувам правилно. Сакам да бидам пример за мојата ќерка“.
Тоа е знак на надеж за Украинците како Вита Голод, кои сакаат да влијаат на кинеското јавно мислење. Таа беше во Киев кога избувна војната и реши да го искористи своето течно познавање на мандарински за да ги преведе украинските вести на кинески за да може да ги сподели на социјалните мрежи.
„Сакавме да им дадеме на луѓето да ја дознаат вистината за оваа војна, бидејќи тогаш знаевме дека немаше украински медиуми во Кина“, рече таа за BBC при посетата на Пекинг. Таа сега е претседателка на Украинското здружение на синолози.
„Беше тешко емотивно да бидам искрена, и ми требаше многу време“, вели таа. Тим од околу 100 луѓе ги преведуваше официјалните вести, говорите на претседателот Зеленски и приказните за обичните Украинци фатени во воената зона, додаде таа.
Голод вели дека се надева дека ќе организира посета на Украина за кинеските научници за да можат сами да го видат уништувањето и на крајот да помогнат да се изврши притисок врз Русија. Таа сфаќа дека ова е амбициозна цел, но сака да се обиде. Нејзиниот брат е на фронтот, а нејзините родители уште живеат во родниот град во близина на Буча.
„Луѓето во Украина сè уште страдаат, сè уште се кријат во засолништа, сè уште крварат во рововите. На Украина ѝ требаат санкции кон Русија, а не убави зборови.“
Досега нејзината работа не е цензурирана, што подразбира одредена толеранција од страна на кинеската влада.
Има и други гласови кои доаѓаат од Пекинг кои сугерираат дека може да се појават пукнатини во тоа колку некои од кинеската јавност, барем, се подготвени да ја поддржат оваа врска без ограничувања.
Фенг Јуџун, директор на Центарот за руски и централноазиски студии на Универзитетот Фудан, неодамна во The Economist напиша дека Русија сигурно ќе загуби во Украина.
Тоа е смело мислење во Кина.
Но, Си исто така предложи дека може да биде чувар на мирот.
Минатиот март, само неколку дена по неговата државна посета на Москва, тој му телефонираше на украинскиот претседател Володимир Зеленски и истакна дека Кина „секогаш стоела на страната на мирот“. Кина, исто така, објави мировен план од 12 точки, кој аргументира против употребата на нуклеарно оружје.
Сепак, кога претседателите Путин и Си ќе се сретнат оваа недела, ниту еден од нив веројатно нема да сигнализира значајна промена во политиката.
Но, со оглед на тоа што Западот станува сè понетрпелив со нивниот сојуз и надежите на Си да игра чувар на мирот засега се покажаа неуспешни, тој ќе го пресметува ризикот да продолжи да стои „рамо до рамо“ со меѓународниот изгнаник кого некогаш го нарекуваше и другар и негов „драг пријател“.
