Истражување на пропустливоста и непроустливоста кај градежните обвивки.
Главната улога на архитектурата е да создава структури кои нè штитат од околината и создаваат простори кои се безбедни и удобни за сите видови потреби и активности. Обезбедувајќи засолниште, архитектурата истовремено го обликува начинот на кој луѓето се поврзуваат со својата околина. Сепак, градежните технологии од минатото ретко успевале целосно да нè одвојат од надворешниот свет, пишува Марија-Кристина Флориан за Arch Daily.
Иако непроустливоста била посакуван резултат, порозните градежни материјали кои биле достапни секогаш дозволувале одредена количина вода, ветер или честички од надворешноста да навлезат во внатрешните простории. За разлика од тоа, современите технологии денес овозможуваат речиси целосно непроустливи градежни обвивки, овозможувајќи целосна одвоеност меѓу внатрешноста и надворешноста, при што се потпираме на инжењерски системи за регулирање на температурата, протокот на воздух или влажноста. Овој текст ги истражува разликите помеѓу овие два спротивставени пристапи, анализирајќи како фасадите на зградите се опремени за регулирање на внатрешната удобност и нивното влијание врз околината.
Често, кај традиционалната архитектура добро прилагодена на локалните клими, присуството на природни елементи во нашите градежни простори се користи и манипулира за да стане позитивен фактор кој придонесува за удобноста на тие простори. Таков пример е природната вентилација, пасивна стратегија која ги користи ветровите и крстосаната вентилација за внесување свеж воздух однадвор, користејќи го за регулирање на температурата, влажноста и движењето на воздухот.
Дури и во отсуство на вакви олеснителни фактори, историските структури изградени од природни материјали како дрво, камен и ќерпич имаат тенденција да бидат попроустливи, дозволувајќи до одреден степен навлегување на вода во структурата. Овој аспект мора да се земе предвид особено при рехабилитација на историски фасади, бидејќи додавањето на современи непроустливи слоеви може да ја наруши првичната рамнотежа, со ризик од задржување на вода во одредени подструктури, што доведува до забрзана деградација.
Сепак, пропустливите градежни обвивки имаат низа поврзани ризици, вклучувајќи навлегување на влага, појава на мувла и структурна деградација. Во потрага по поотпорни стратегии, технолошкиот напредок овозможи сè понепроустливи градежни дизајни. Со подемот на современите архитектонски движења, доминантните дизајнерски технологии ги фаворизираа непроустливите обвивки кои создаваат постабилни внатрешни услови, со што се намалуваат ресурсите потребни за постигнување на посакуваното ниво на удобност.
Ова имаше значително влијание врз енергетската ефикасност на зградите, бидејќи намалената топлинска и хемиска размена значеше помала потреба од ресурси за постигнување на посакуваната удобност. На спротивниот крај од традиционалните обвивки се наоѓаат структури кои ги следат стандардите како Passivhaus, кои бараат што е можно поголема одвоеност. Новите и усовршени градежни техники, како напредни изолациски материјали и херметички градежни техники, го овозможуваат овој вид одвоеност.
Во последните неколку години, стандардите за пасивни куќи се развија во меѓународна мерка за енергетски ефикасна градба. Системот бара напредни термички перформанси и херметичка конструкција за минимизирање на непотребната загуба или добивка на топлина. За контрола на квалитетот на воздухот, влажноста и температурата, тие се потпираат на инжењерски механички системи како вентилација со поврат на топлина. Заедно со производство на обновлива енергија на самото место, ова овозможи изградба на „позитивни енергетски“ згради, кои произведуваат повеќе енергија отколку што трошат.
Сепак, ваквиот комплексен и цврсто поврзан систем носи и неколку предизвици. Освен високите почетни трошоци, прецизниот градежен процес и постојаното одржување, механичките системи може да бидат тешки за прилагодување на однесувањето на корисниците и неочекуваните климатски промени. Зависноста од градежните технологии исто така отвора прашања за долгорочната доверливост и компатибилност со идните иновации.
Со понатамошниот технолошки напредок, се чини дека рамнотежата помеѓу пропустливоста и непроустливоста се наметнува како поволна алтернатива, интегрирајќи пасивни стратегии со активни системи за создавање динамични, адаптивни згради. Покрај намалувањето на потрошувачката на енергија, зградите мора да обезбедат здрави, привлечни простори кои го подобруваат квалитетот на живот на корисниците. Пасивните дизајнерски стратегии како обилно дневно осветлување, природна вентилација и термичка удобност играат клучна улога во промовирањето на здравјето, продуктивноста и задоволството на корисниците. Дополнително, интеграцијата на биофилни дизајнерски принципи, како користење на природни материјали и вегетација, дополнително ја зајакнува врската со природата и ја подобрува внатрешната средина.
Меѓу овие хибридни пристапи, еден пример е интеграцијата на комбинирани вентилациски системи, кои ја користат природната циркулација на воздухот дополнета со механичка вентилација за прилагодување на различни надворешни услови. Адаптивните фасади, кои вклучуваат подвижни елементи и одзивни технологии, дополнително ги подобруваат перформансите на зградите преку модулирање на соларната добивка и продорот на дневна светлина. Хибридните дизајни исто така може да вклучуваат материјали со термичка маса, како бетон, камен или набиена земја, за оптимизирање на температурните флуктуации и намалување на потребата за греење и ладење.
Дополнително, хибридните пасивни соларни дизајни ги комбинираат пасивните соларни принципи, како ориентација, засенчување и сооднос на застаклување, со дополнителни механички системи. Зградите што го користат ова често имаат изолирани застаклувања и елементи со термичка маса за максимизирање на соларната добивка во зима, дополнети со механичка вентилација и контрола на засенчување за ублажување на прегревањето во лето. Инспирирани од традиционалната архитектура, дизајнерите сè повеќе користат локални материјали, традиционална изработка и биоклиматски дизајнерски решенија, придонесувајќи за локалната култура и наследство, додека го минимизираат јаглеродниот отпечаток.
Неоспорно е дека стандардите за пасивни куќи претставуваат значителен напредок во одржливиот градежен дизајн, нудејќи ново ниво на енергетска ефикасност и еколошки перформанси. Сепак, за да се реализира нивниот целосен потенцијал, неопходно е да се прифати балансиран пристап кој ќе ја земе предвид сложената интеракција помеѓу пропустливоста и непроустливоста, влијанието врз одржливоста, удобноста на корисниците и прифатеноста на пазарот. Преземањето на добрите практики од традиционалните и народните градежни техники има потенцијал дополнително да го подобри и еколошкиот отпечаток и удобноста, како и здравјето, задоволството и благосостојбата на корисниците.
