Научници неодамна објавија неверојатно видео на кое се прикажани четири точки кои орбитираат околу црн диск- односно далечен планетарен систем. Четирите блескави топки се егзопланети, а црниот диск ја претставува нивната ѕвезда, оддалечена 133 светлосни години од нас.
Тоа е всушност тајмлапс, спојување на слики собрани во текот на 12-годишното набљудување на првиот откриен планетарен систем. Научниците го забележале во 2008 година, а оттогаш внимателно го следи астрономот Џејсон Ванг од Универзитетот Нортвестерн.
„Обично, тешко е да се снимаат планети кои орбитираат. На пример, не е очигледно дека Јупитер или Марс орбитираат околу Сонцето бидејќи живееме во ист систем и немаме поглед одозгора надолу. Дополнително, астрономските настани обично се случуваат или премногу брзо или премногу бавно за да се добие видео. Затоа можеме сега да уживаме во нешто чудесно“, рече Ванг, а пренесува Science Alert.
Досега најдовме повеќе од 5.200 егзопланети (планети надвор од Сончевиот Систем) во вселената, но повеќето од нив всушност не сме ги виделе во вистинска смисла на зборот. Многу е тешко да се забележат далечните планети бидејќи се многу мали и имаат слаба светлина во споредба со нивната ѕвезда.
Астрономите првенствено ги наоѓаат користејќи индиректни методи. Имено, ако на некоја ѕвезда се забележи редовно и слабо намалување на сјајот, тоа значи дека помеѓу неа и нас поминува некое тело, или егзопланета. Ние всушност имавме среќа со ѕвездата HR8799 на повеќе начини.
Планетите кои орбитираат околу неа се доволно големи и далеку, а самиот систем е ориентиран на таков начин што ако ја блокираме светлината на ѕвездата (затоа HR8799 се појавува како црн диск), можеме да видиме светли точки, т.е. егзопланети.
Со текот на годините, Ванг и неговите колеги собраа доволно слики од HR8799 за временски пропуст што покажува делумни орбити, и тие „забрзаа“ 12 години набљудување или го натрупаа во временски период од 4,5 секунди.
Црниот круг во центарот на тајмлапсот е млада ѕвезда стара 30 милиони години, околу 1,5 пати помасивна од Сонцето. Најблиската егзопланета, HR8799e, има маса од 7,4 Јупитери и потребни се 45 години за да орбитира околу својата ѕвезда. Научниците ја анализирале неговата светлина и утврдиле дека се работи за гасен џин.
После тоа доаѓа HR8799d, која е 9 пати помасивна од Јупитер и има орбитален период од 100 години. HR8799c има маса од 7,8 Јупитери, а нејзината „година“ трае 190 Земјини години. Научниците велат дека во нејзината атмосфера има вода. Најдалечната точка е HR8799b, егзопланета речиси 6 пати помасивна од Јупитер на која ѝ се потребни 460 години за да орбитира околу својата ѕвезда.
Според истражувањето од декември минатата година, петта планета веројатно орбитира околу HR8799; која е помала и поблиску до ѕвездата од нејзините колешки. Научниците проценуваат дека е 4 до 7 пати поголема од Јупитер и орбитира многу блиску до својата ѕвезда; поради што е тешко да се види со помош на директен метод.
