Европската Унија треба да ја разгледа својата помош за Украина по победата на републиканецот Доналд Трамп на претседателските избори во САД, изјави унгарскиот премиер Виктор Орбан, додавајќи дека Европа не може да го „финансира“ Киев во борбата против Русија.
Орбан, премиерот на Унгарија, која претседава со ЕУ до крајот на годината, е домаќин на неформалниот самит на Унијата во Будимпешта. Едно од главните прашања на самитот ќе биде иднината на помошта за Украина по победата на Трамп.
Републиканецот го критикуваше нивото на американската помош за Киев, а за време на претседателската кампања вети дека ќе стави крај на војната уште пред официјално да ја преземе функцијата на 20 јануари, но не откри како.
Европските земји не успеваат да постигнат единство по прашањето за Украина, а ситуацијата дополнително се комплицира со внатрешно-политичките превирања кај двете најсилни членки - слабеењето на француската влада по предвремените избори и падот на германската владејачка коалиција.
„Американците ќе ја напуштат оваа војна, но прво нема да ја охрабрат“, рече Орбан, сојузник на новоизбраниот американски претседател, истакнувајќи дека „воениот пораз“ на Украина е „очигледен“.
„Европа не може сама да ја финансира оваа војна. Некои сè уште сакаат да испратат огромни суми пари за оваа изгубена војна, но расте бројот на оние кои молчат или претпазливо предупредуваат дека прво треба да се прилагодиме на новата ситуација“, додаде Орбан во интервју за унгарско радио, како што пренесува Reuters.
ЕУ и нејзините членки се, заедно со САД, најголемиот донатор на Украина, а повеќето европски лидери изразуваат силна поддршка за Киев и континуираната помош.
Германскиот канцелар Олаф Шолц во петокот во унгарската престолнина го повтори тој став, но нагласи и дека Европа треба да ја зајакне одбраната. „Русија ја нападна Украина и ја продолжува таа војна исто брутално“, рече германскиот лидер.
„Едно прашање е сосема јасно: заедно како Европска Унија, како Европејци, мораме да направиме се што е потребно за нашата безбедност. Тоа ќе биде особено успешно ако секој придонесе.
Орбан повика на итен прекин на огнот во Украина, по што ќе следат мировни преговори меѓу Киев и Москва. Украинскиот претседател Володимир Зеленски, исто така во Будимпешта, ги отфрли тврдењата.
„Тоа е многу страшен предизвик за нашите граѓани: прво примирје, а потоа ќе видиме. Кој сте вие? Дали вашите деца умираат?“, праша тој на прес-конференцијата во четвртокот само неколку минути по повикот на Орбан за примирје.
„На пример, лидер кој се спротивставува на Украина во НАТО повикува на примирје. Замислете... Ова е глупост и раздор“, додаде Зеленски.
На состанокот на европските лидери само Орбан и словачкиот премиер Роберт Фицо повикале на промена на стратегијата кон Украина, додека другите сметаат дека тоа функционира, изјави изворот за Reuters.
Но, тие се и свесни дека се соочени со можност за намалување на американската помош за Украина и дека треба да почнат да зборуваат за одговор на тој факт.
Фицо, кој ја прекина помошта на неговата земја за Украина откако дојде на власт пред една година, рече дека Словачка ќе се спротивстави на идејата ЕУ да преземе „финансиска одговорност“ за Украина доколку САД под Трамп ја прекинат својата помош.
Во објава на својот Фејсбук профил, Фицо рече дека ако ЕУ може да најде средства за Украина, тогаш тоа може да го стори и за борбата против илегалната миграција, која ја смета за „егзистенцијална закана“ за алијансата.
Орбан, пак, смета дека „најголемиот проблем на Европа“ е тоа што ги игнорира оние со кои треба да се консултира, пренесува унгарската агенција МТИ.
„Ако не одите во Москва, Киев и Пекинг, ако го критикувате и презирате Доналд Трамп наместо да го третирате како следен американски претседател, како планирате за иднината? – праша Орбан во радио интервјуто.
Осврнувајќи се на посетите на Киев и Москва и разговорите со лидерите на Турција и Кина, вклучително и актуелниот американски претседател Џо Бајден и тогашниот кандидат Трамп, Орбан рече дека доставил извештај до своите европски колеги.
„Сега ситуацијата е точно како што предвидовме. Ниту еден лидер не може да каже дека бил изненаден или дека очекувал поинаку, бидејќи резултатот на унгарската мировна мисија беше дека сето тоа може да се предвиди“, рече тој.
Ова не беше затоа што Унгарците „ја гледаат иднината или се вешти во предвидување на броевите на лотаријата“, туку затоа што „преку комуникацијата се разбира што ќе се случи следно“, продолжи Орбан.
За Трамп, чија победа е толку убедлива што „се гледаше од Марс“, Орбан вели дека ќе води „мир наместо војна“, „антиимигрантска политика наместо миграција“ и „да ги штити семејствата наместо пол“.
Политиката на новиот американски претседател „ќе донесе промени во светот и Европејците ќе мора да реагираат“, заклучи тој.
