Падна Дамаск, Асад побегнал од Сирија со авион

Сирискиот претседател Башар ал Асад денеска се качи на авион и го напушти Дамаск, упатувајќи се кон непозната дестинација, изјавија за Reuters двајца високи воени офицери, додека бунтовниците рекоа дека влегле во главниот град без никаков знак за распоредување на армијата.

Илјадници пешаци и луѓе во автомобили се собраа на главниот плоштад во Дамаск, мавтајќи и извикувајќи „слобода“, велат очевидци.

„Со сирискиот народ ја славиме веста за ослободувањето на нашите затвореници и ослободувањето на нивните синџири и го објавуваме крајот на ерата на неправдата во затворот Седнаја“, објавија бунтовниците.

Седнаја е голем воен затвор во предградието на Дамаск каде сириската влада приведе илјадници луѓе.

Само неколку часа претходно, бунтовниците објавија дека добиле целосна контрола врз клучниот град Хомс по само еден ден борби, оставајќи го 24-годишното владеење на Асад да виси на конец.

Во центарот на Дамаск се слушнаа интензивни пукотници, изјавија двајца жители во неделата, иако засега не е јасно од кој извор било пукањето.

Во руралните области југозападно од главниот град, локалната младина и поранешните бунтовници го искористија губењето на моќта за да излезат на улиците во знак на пркос против авторитарното владеење на семејството Асад.

Илјадници жители на Хомс излегоа на улиците откако армијата се повлече од централниот град, играјќи и извикувајќи „Асад го нема, Хомс е слободен“ и „Да живее Сирија и долу Башар ал Асад“.

Бунтовниците пукаа во воздух во знак на славење, а младите ги скинаа плакатите на сирискиот претседател, чија територијална контрола падна во вртоглаво еднонеделно армиско повлекување.

Падот на Хомс им дава на бунтовниците контрола над стратешкото срце на Сирија и клучна автопатска спојка, одвојувајќи го Дамаск од крајбрежната област која е упориште на Асад и каде неговите руски сојузници имаат поморска и воздушна база. Заземањето на Хомс е исто така моќен симбол на драматичното враќање на бунтовничкото движење во 13-годишниот конфликт. Делови од Хомс беа уништени од исцрпувачката опсадна војна меѓу бунтовниците и армијата пред неколку години.

Командантот на Хајат Тахрир ал-Шам, Абу Мохамед ал Голани, главниот водач на бунтовниците, го нарече заземањето на Хомс историски момент и ги повика борците да не ги повредуваат „оние кои го фрлаат оружјето“.

Бунтовниците ослободија илјадници затвореници од градскиот затвор. Безбедносните сили набрзина си заминале откако им ги запалиле документите.

Жителите на бројни области на Дамаск вчера вечерта излегоа на протести против Асад, а безбедносните сили не сакаа или не беа во можност да ги потиснат.

Командантот на сириските бунтовници Хасан Абдул Гани во неделата рано изјави дека се во тек операции за „целосно ослободување“ на селата околу Дамаск и дека бунтовничките сили гледаат кон главниот град.

Во едно предградие, статуата на таткото на Асад, покојниот претседател Хафез ал Асад, беше соборена и распарчена.

Надвор од градот, бунтовниците го зазедоа целиот југозапад во рок од 24 часа.

Брзината на настаните ги запрепасти арапските престолнини и ги поттикна стравувањата од нов бран на регионална нестабилност. Катар, Саудиска Арабија, Јордан, Египет, Ирак, Иран, Турција и Русија објавија заедничко соопштение во кое се вели дека кризата е опасен развој и повикуваат на политичко решение.

Но, немаше индикации дека се договориле за какви било конкретни чекори, а ситуацијата внатре во Сирија се менуваше од час во час.

Граѓанската војна во Сирија, која избувна во 2011 година како бунт против владеењето на Асад, ги привлече големите надворешни сили, создаде простор за џихадистичките милитанти да планираат напади ширум светот и испрати милиони бегалци во соседните земји.

Хајат Тахрир ал-Шам, најмоќната бунтовничка група, е поранешен огранок на Ал Каеда во Сирија, која САД и другите ја сметаат за терористичка организација, а многу Сиријци сè уште стравуваат дека ќе наметне драконска исламистичка власт. Во Алепо, кој бунтовниците го освоија пред една недела, нема извештаи за одмазда.

На прашањето дали му верува на Голани во саботата, рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров одговори дека останува да се види како ќе испадне во пракса. Либанската група Хезболах, поддржана од Иран, се повлече од сирискиот град Кусаир на границата со Либан пред да биде заземен од бунтовничките сили, соопштија во неделата сириски воени извори.