Црниот дроб е најголемиот внатрешен орган во човечкото тело и има клучна улога во многу витални функции.
Тој ја регулира коагулацијата на крвта, ги отстранува токсините (како алкохолот) од крвотокот, учествува во производството на жолчка и извршува низа други важни задачи.
Сепак, црниот дроб може да биде оштетен поради болести или лоши животни навики, што доведува до намалена функција. Болестите на црниот дроб се многу чести и опфаќаат широк спектар состојби кои го попречуваат нормалното функционирање на овој орган, вклучувајќи неалкохолна масна болест на црниот дроб, хепатитис, па дури и рак, објаснува гастроентерологот Даглас Вајн.
Симптомите понекогаш се појавуваат веднаш, но тоа не е секогаш случај.
„Симптомите и знаците на болести на црниот дроб обично не се манифестираат додека не дојде до сериозно оштетување на органот“, истакнува хепатологот Бубу Банини.
Како да препознаете дека нешто не е во ред со црниот дроб? HuffPost ги истакнува петте најчести предупредувања кои укажуваат на проблеми со црниот дроб и што да направите ако ги забележите.
„Еден од скриените знаци на болести на црниот дроб е пожолтувањето на белките на очите или кожата, познато како жолтица“, објаснува д-р Банини.
Жолтицата се јавува кога во телото се натрупува премногу билирубин, пигмент кој се создава при разградување на црвените крвни клетки. Билирубинот обично се обработува во црниот дроб и се отстранува од телото, но неговата прекумерна количина може да укаже на проблеми со црниот дроб.
Иако високите нивоа на билирубин не се секогаш опасни за возрасните, основната причина може да биде сериозна. Затоа е важно да се консултирате со лекар доколку забележите пожолтување на кожата или очите.
Темната урина обично се поврзува со недостаток на течности, но може да биде и знак за болест на црниот дроб, истакнува д-р Вајн. Натрупувањето билирубин може да ѝ даде на урината темно портокалова, кафеава или килибарна боја. Ако редовно пиете доволно вода, а урината сепак е темна, тоа може да укажува на проблем со црниот дроб.
Повремено заборавање е нормално, но сериозните ментални промени не треба да се игнорираат. Тие можат да бидат знак за проблеми со црниот дроб или други здравствени состојби.
„Лице кое инаку е здраво може да развие акутна слабост на црниот дроб, која може да се манифестира како промена во менталната состојба или личноста, како дезориентација, збунетост или поспаност“, објаснува д-р Банини. Доколку забележите такви симптоми, итно побарајте лекарска помош.
Отоците на нозете, стапалата или стомакот може да бидат поврзани со проблеми со црниот дроб, особено кај лица со цироза – сериозно оштетување на црниот дроб кое предизвикува создавање лузни на органот.
Цирозата го забавува протокот на крв низ црниот дроб и го зголемува притисокот во порталната вена која носи крв до органот. Зголемениот притисок може да предизвика натрупување течност во нозете (едем) или стомакот (асцит), објаснува Mayo Clinic. Отоците можат да бидат предизвикани и од недостаток на одредени крвни протеини како албумин кои ги произведува црниот дроб.
Лицата со оштетен црн дроб често имаат тенденција лесно да добиваат модрици или крварење. Ова е последица од намаленото производство на протеини потребни за коагулација на крвта. Ако црниот дроб не функционира правилно, телото ја губи способноста да го запре крварењето.
Проблемите со црниот дроб не треба да се игнорираат. Ризичните фактори вклучуваат прекумерна или умерена консумација на алкохол, дијабетес тип 2, користење заеднички игли, изложеност на токсини или семејна историја на болести на црниот дроб.
