Водечкиот руски институт за нуклеарна енергија, Институтот Курчатов, потпиша договор со енергетскиот гигант Газпром за развој на нуклеарна подморница наменета за транспорт на течен природен гас (LNG) по Северниот морски пат.
Идејата на овој проект е да се овозможи транспорт на гас од арктичките региони до азиските пазари, но експертите се сомневаат во неговата изводливост.
Претседателот на Институтот Курчатов, Михаил Ковалчук, на форумот OMR 2024, кој се одржа во Санкт Петербург, откри дека работата на дизајнот на подморницата е започната. Форумот е посветен на развојот на бродска и високотехнолошка опрема за Арктикот.
Ковалчук и Газпром веруваат дека навигацијата под арктичкиот мраз е решение за предизвиците со кои се соочува транспортот на течен гас во тешки услови на површината. Досега мразокршачите играа клучна улога во отворањето на рутите за танкери со LNG, но подморницата би можела да го реши проблемот. Со капацитет споредлив со денешните површински танкери, новата нуклеарна подморница ќе може да транспортира гас од западен Сибир до азиските пазари во текот на целата година, без оглед на временските услови или дебелината на мразот.
Сепак, експертите како Александар Никитин од Фондацијата Белона, која долго време се занимава со прашања за нуклеарната безбедност, се многу скептични за овие планови.
„Тоа се фантазии кои немаат основа во реалноста“, изјави Никитин за Barents Observer.
Тој смета дека на проектот му недостасуваат потребните калкулации, како од технолошки, така и од економски и индустриски аспект. Никитин исто така истакнува дека Русија во моментов нема капацитет да изгради ниту основни танкери и бродови за сув товар, а камоли да изгради напредни нуклеарни подморници, пренесува tportal.
Според прелиминарните студии, подморницата треба да биде долга дури 360 метри, двојно повеќе од познатите подморници од класата Typhoon од ерата на Студената војна. Предвидена е изградба на подморница со три нуклеарни реактори, со капацитет од 170-180 илјади тони, со што би се овозможил транспорт на гас еднаков на она што денес транспортираат танкери LNG на површината. Нејзината ширина треба да биде 70 метри, висината 30 метри.
Иако подморницата би можела да избегне површински проблеми, постои прашање за логистика во плитките води. Поточно, Обска увала, која се наоѓа во близина на клучните терминали во Сабета (Yamal LNG) и Гидан (Arctic LNG2), е премногу плитка за таква подморница да плови под површината. Поради ова, на подморниците ќе им треба поддршка од мразокршач додека не стигнат до подлабоките арктички води северно од Сибир.
И покрај предизвиците, Ковалчук смета дека таквиот систем ќе ја зголеми безбедноста во споредба со површинските бродови и гасоводите. Според него, нуклеарна подморница би можела да обезбеди стабилен и безбеден транспорт на гас во наредните години, без потреба од изградба на дополнителни цевководи во области со нестабилна земја поради топењето на вечниот мраз, пренесува tportal.
Договорот со Газпром доаѓа во време кога оваа енергетска корпорација се соочува со длабоки финансиски проблеми. По руската инвазија на Украина и губењето на клучните европски пазари за извоз на гас, Газпром ја забележа својата прва годишна загуба во 2023 година, ставајќи крај на деценискиот успешен бизнис.
Газпром е принуден да ја замени изгубената продажба на гас од гасоводот барајќи нови пазари во Азија, но изградбата на јужните и источните гасоводи трае долго, додека топењето на вечниот мраз го отежнува изградбата на стабилна инфраструктура на теренот.
Во оваа ситуација, нуклеарната подморница претставува потенцијално решение за побрз и поефикасен транспорт на гас до азиските пазари. Ковалчук тврди дека неколку такви подморници би можеле да пренесат исто количество гас како и подморница.
