Во време кога сите зборуваат за биткоин пари и колку некои изгубиле или некогаш заработиле, решивме да ја решиме дилемата на многумина - што значат овие начини на плаќање што толку многу ги споменуваме.
Во април 2022 година Европскиот парламент започна преговори со земјите од блокот на ЕУ за правила кои ќе овозможат следење и идентификација на трансферите на криптовалути и спречување на нивна употреба за перење пари, финансирање тероризам и други злосторства или злоупотреби.
Во исто време, неопходно е да се намали високото ниво на емисии на јаглерод диоксид во атмосферата што криптовалутите го создаваат на многу начини.
Целта на новите правила на ЕУ е да се создаде правна сигурност, да се поддржат вистинските иновации, да се заштитат потрошувачите, т.е. корисниците и инвеститорите, но и да се обезбеди финансиска стабилност.
Меѓутоа, додека ЕУ работи, како и нашиот банкарски систем, кој моментално не ги препознава ниту ги признава криптовалутите, пред да влезете во светот на криптовалутите, прво дознајте што се криптовалути, токени и стабилни криптовалути.
Пред сè - целосниот криптосвет се заснова на блокчејн технологија, па затоа треба да почнеме да објаснуваме што има во него.
Иако блокчејнот за многумина звучи комплицирано, основата на оваа технологија е исклучително едноставна. Едноставно кажано, блокчејн е тип на база на податоци што содржи електронска колекција на податоци складирани на компјутер. Типичните бази на податоци се главно структурирани во формат на табела за полесно пребарување и филтрирање на податоците и се складираат на сервери со моќна хардверска инфраструктура - со силен хардвер во лаички термини. За популарноста на оваа технологија не треба многу да се зборува, доволно е да се спомене дека најголемите телекомуникациски оператори почнаа да инвестираат во блокчејн и криптовалути.
За разлика од класичната база на податоци, блокчејнот собира податоци во групи - блокови - кои содржат множества на информации. Блоковите имаат одреден капацитет, а кога ќе се пополнат, блокот се поврзува со претходниот блок во серијата, формирајќи синџир на блокови - блокчејн (blockchain односно block = блок, chain = синџир), од каде доаѓа името на оваа технологија. Сите нови информации што дополнително се генерираат пополнуваат нов блок, кој се додава во синџирот кога ќе се пополни со податоци.
За добро да се разбере блокчејнот и како функционира, наједноставниот начин е да се прикаже на принципот на криптовалутата биткоин. Како и секоја база на податоци, биткоин бара голем број компјутери за складирање на неговиот блокчејн. Блокчејнот е важен за биткоин затоа што е основата каде што се складираат сите трансакции со биткоини некогаш направени. За разлика од традиционалните бази на податоци, блокчејнот на биткоин е децентрализиран, што значи дека голем број физички оддалечени компјутери во светот имаат копија од блокчејнот биткоин.
За разлика од традиционалното банкарство, на криптоимотите не им треба централен регистар. Станува збор за дигитално средство кое може да се користи како средство за размена или за различни видови инвестиции, а се заснова на технологијата на децентрализирано водење евиденција, која овозможува безбедно евидентирање на трансакциите преку компјутерска мрежа.
Поради тоа што трансакциите се приватни, тие не се извршени или гарантирани од ниту една централна банка или кој било јавен орган, т.е. институција. Во исто време, терминот „крипто“ во името сугерира безбедност, бидејќи се работи за заштита со криптографија.
Првиот криптоимот беа монетите биткоин воведени во 2008 година, како криптовалута. Тоа беше алтернативен начин на плаќање со валути издадени од која било централна или главна државна банка. Иако повеќето од нас знаат да наведат само неколку во светот, до 2020 година имаше над 5.600 различни криптовалути.
Криптовалутите овозможуваат и движење на парите надвор од границите на земјите, каде што целиот свет се гледа како единствен пазар, со што се заобиколуваат големите такси за пари што треба да се префрлат од една во друга земја.
Проценетата глобална вредност на криптовалутите е 250 милијарди евра, што е сепак релативно мал удел во вкупната вредност на парите во светот. Оваа генерација на криптоимот генерално нема основа во имотот со соодветната вредност, поради што Ворен Бафет ги отфрла криптовалутите и целата крипто приказна. Вредноста на криптопазарот често е доста променлива, што ја ограничува нивната практична употреба со претворање на криптоимотите во форма на таканаречени ризични инвестиции, наместо во корисна валута.
Токените се дигитални претстави на акции или права на одредени средства и претставуваат понов криптоимот. Тие се издаваат за прибирање капитал за нови претприемачки проекти или стартапи.
Воведувањето на нови производи како што се стабилните коини (стејблкоинс) би можело да биде постабилен начин на плаќање, бидејќи нивната вредност е поддржана од реални средства, па носат нови можности за иновации и поширока употреба. Сепак, има и поголеми закани, велат од Европскиот парламент.
