Слушајќи ги звуците на неколку чекани, Питагора наводно ги открил, според легендата, основите на музиката и нејзината корелација со аритметиката.
Приказните од животот на Питагора, познатиот хеленски математичар и филозоф кој живеел во VI век п.н.е., се полни со фасцинантни интересни факти и настани. Иако тој е најдобро запаметен по неговата теорема, постојат многу други анегдоти поврзани со неговиот живот кои се обидуваат да ја откријат генијалноста на овој човек од антиката: како онаа дека слушајќи го звукот на чеканите во ковачот, филозофот успеал да навлезе во основите на музиката и постоењето на музичките интервали.
Легендата вели дека еден убав ден Питагора стоел пред ковач. Слушајќи ги продорните звуци на чеканите додека удираат во метал, тој дошол до сознание дека само „ѕвони хармонијата“. Од тој момент не можел да престане да размислува за причината, па отишол во ковачницата подетално да ги проучи чеканите.
Филозофот првично верувал дека самиот факт што секој чекан звучи различно е последица на силата со која човекот удира со него, па единствената разлика била во мускулатурата и силата на ковачот. За да ја тестира оваа идеја, тој побарал неколку од нив да разменат чекани, но на негово изненадување сфатил дека погрешил: разликата во звукот што го емитуваат чеканите била во алатот и немала никаква врска со силата со која човекот удира.
Така, се вели дека додека ги испитувал чеканите, сфатил дека секој од нив има различна тежина и на тој начин ја открил основната корелација помеѓу аритметиката и музиката. Тежината на секој од нив има прецизна нумеричка врска и корелација со звукот: тежински сооднос од 2:1 за разликата во звукот на октава, 3:2 за квинта и 4:3 за кварта.
Иако станува збор за најинтересната анегдота, која го претставува Питагора како голем мудрец кој можел да открие музички интервали само со својот слух, вистината е дека најверојатно станува збор за лажна приказна создадена од самата питагорова школа за да му даде значење на филозофот.
Експертите истакнуваат дека за правилно утврдување на овие односи, би биле потребни жици; од друга страна, пропорциите споменати во анегдотата немаат иста врска со тежината на чеканот и произведените тонови. Сепак, докажано е дека математичарите од питагоровата школа ги користеле четирите вредности во митот за чеканите за да покажат дека звукот е квантитативен и дека математичките интервали може да се пресметаат без никакви проблеми со помош на одредена пропорција.
