Нобеловата награда за хемија за 2022 година денеска им беше доделена на Данецот Мортен Мелдал, Американката Каролин Бертоза и нејзиниот сонародник Бери Шарплес „за развој на клик-хемијата и биоортогоналната хемија“.
Американецот Шарплес (81) се приклучува на елитната група научници кои добиле две Нобелови награди.
Во објаснувањето се наведува дека научниците ја добиле Нобеловата награда за откривање на реакции кои овозможуваат молекуларните градежни блокови да се спојат заедно за ефикасно да создадат нови посакувани соединенија.
Што е клик-хемија?
Клик-хемијата се занимава со реакции во хемиската синтеза во кои производите брзо и сигурно се формираат со ковалентно врзување на најмалку две помали молекуларни единици.
Технологиите познати како клик-хемија и биоортогонална хемија сега се користат на глобално ниво за истражување на клетките и следење на биолошките процеси, се вели во соопштението на телото за доделување.
„Користејќи биоортогонални реакции, истражувачите го подобрија дејството на насочените лекови против рак, кои сега се тестираат во клиничките испитувања“, се вели во соопштението.
Наградата тежи 10 милиони шведски круни
Наградата ја доделува Кралската шведска академија на науките и е вредна 10 милиони круни.
Нобеловата награда за хемија за 2021 година ја добија Германецот Бенџамин Лист и Шкотланѓанецот Дејвид Мекмилан за нивната работа на создавање нови алатки за градење молекули, со што придонесоа за развој на нови лекови.
Претходни нобеловци за хемија ја вклучуваат Марија Кири, која ја делеше истата награда за физика со нејзиниот сопруг и чија најстара ќерка, Ајрене Џолиот-Кири, ја доби наградата за хемија нешто повеќе од две децении по мајка ѝ.