Ујгурската милитантна група која помогна во соборувањето на режимот на Башар ал-Асад, вети дека ќе ја однесе борбата во Кина. Туркестанската исламска партија (ТИП) во видеото објавено на 8 декември, денот кога падна режимот во Сирија, упати закани до Пекинг. На видеото се гледаат борци со митралези во воени униформи.
„Сега сме овде во Сирија, во сите овие градови, се бориме за Алах и ќе продолжиме да го правиме тоа во нашите Урумчи, Аксу и Кашгар во иднина“, рече еден маскиран човек, наведувајќи ги градовите во кинеската област Синџиан од каде се Ујгурите. „Ќе ги избркаме кинеските неверници“, додаде тој.
Користејќи го преферираното име на Ујгурите за нивната татковина, тој додаде: „Се боревме во Хомс, во Идлиб и ќе продолжиме да се бориме во Источен Туркестан. Алах ни даде победа овде. Нека ни даде победа и во нашата земја“.
ТИП е присутен во Сирија повеќе од една деценија, а нејзините членови побегнаа на Блискиот Исток за да ја избегнат кинеската репресија врз Ујгурите, мнозинско муслиманско малцинство. Нејзините борци се приклучија на групата Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС), која ја предводи бунтовничката офанзива од Северозападна Сирија.
ТИП неодамна започна необична промотивна кампања, во која се појавува нејзиниот водач Абу Мухамед заедно со баталјони. Едно видео покажува борци на ТИП како се борат против силите на Асад кон крајот на ноември 2024 година, непосредно по почетокот на офанзивата на бунтовниците. Друго видео покажува како нивните борци влегуваат во Дамаск со тенкови, веејќи светло сини знамиња со полумесечината и ѕвездата, симболите на групата.
1. He’s an Uzbek
— Arslan Hidayat.ئارسلان ھىدايەت (@arslan_hidayat) December 8, 2024
2. Yes, Uyghurs did play a part in the liberation of Syria.
3. Uyghurs are not terrorists and never have been, the Chinese Communists are the real terrorists.
4. Below is a video of actual Uyghur Mujahideen in Syria. https://t.co/nbdEuxOdtL pic.twitter.com/GwdBKmLkep
Според тврдењата на видеото, на 10 и 11 декември борци ТИП влегле во стратешките пристанишни градови Латакија и Тартус, долж сирискиот брег, кои претходно биале база на руските сили.
„Многу групи се обединија против нас. Русија, Иран, Хезболах – со моќно оружје и разни војници“, рече еден борец во видеото на 8 декември. „Но, секој пат, со Алах како сведок, не отстапувавме.
ТИП секако одигра улога во победата на бунтовниците, изјави за Telegraph Ајмен Џавад ал-Тамими, независен истражувач специјализиран за сириската граѓанска војна.
„Тие не беа нужно поголема сила од другите сириски бунтовнички групи кои им помагаат на ХТС, но тие беа дел од офанзивата“, рече ал-Тамими.
Групата, основана во 90-тите со претходно присуство во Авганистан и Пакистан, постојано го нагласува својот приоритет: независност на Ујгурите. Нејзината цел е „да ги ослободи муслиманите од Источен Туркестан од кинеската окупација“. На 6 декември, како што напредуваше офанзивата на бунтовниците, емирот Абд Хак ал-Туркистани објави изјава во која ги наведе плановите за напад на Кина во иднина.
„Додека муслиманите слават победи ширум светот, муслиманите од угнетениот Источен Туркестан остануваат далеку од вестите за овие победи, додека живеат под гнасна, угнетувачка неверничка окупација која ги угнетува на секој можен начин. Со Божја помош, кинеските неверници наскоро ќе го вкусат истото страдање како и неверниците на Шам, ако даде Господ“, рече ал-Туркестани.
Video of Turkestan İslamic Party capturing Souran “Allahu Ekber the taghut has fled” pic.twitter.com/QNMWrUDqDL
— abdullâh🇹🇷 (@sigmaturk) December 4, 2024
Медиумските канали на ТИП објавија фотографии на кои се гледа како прска крв по лицето на кинескиот претседател Си Џинпин.
Сепак, останува нејасно колку е организирана и способна ТИП да изврши напади против кинеската влада. Пекинг долго време ја нагласуваше и можеби ја преувеличува силата на ТИП за да ја оправда својата репресија врз Ујгурите, додека некои ујгурски експерти дебатираат за вистинската кохезија на групата, велејќи дека таа практично не постои.
Со оглед на кинеските инвестиции во странство, кинеските работници и инфраструктурата би можеле да станат потенцијални цели.
Присуството на ТИП во Сирија може да стане камен на сопнување во односите на новата сириска влада со Кина, смета Џавад ал-Тамими. Сепак, предавањето на борците ТИП на Кина би претставувало сериозно отстапување од принципите на ХТС, чиј лидер Абу Мохамед ал-Џолани нагласува дека странските борци мора да бидат заштитени, под услов да не ја користат Сирија како платформа за меѓународни терористички напади.
Во едно видео од 10 декември, маскиран борец им се обрати на толпата во, како што тврдеше групата, џамија во Латакија:
„Кинеската влада не протера од нашата земја, не угнетуваше, убиваше и затвораше. Ја оставивме нашата земја и дојдовме тука... ги видовме сите добрини од вас во изминатите 10 години. Ние сме муџахедини од Источен Туркестан“.
