Уставниот суд на Босна и Херцеговина денес ги прогласи за неуставни и ги поништи сите закони донесени претходно оваа година од парламентот на Република Српска во обид да ги ограничи овластувањата на судските органи и безбедносните агенции на БиХ.
Во РС, со усвојувањето на овие закони, тие реагираа на првостепената пресуда со која шефот на тој ентитет, Милорад Додик, беше осуден на една година затвор за неспроведување на одлуките на високиот претставник на меѓународната заедница и на шестгодишна забрана за политичка активност.
Законите донесени во РС предвидуваа забрана за активностите на Судот и Обвинителството на БиХ на територијата на тој ентитет, а исто така имаа намера да ја забранат работата на Државната агенција за истраги и заштита (SIPA) и Високиот судски и обвинителски совет на БиХ (VSTV).
Уставниот суд на БиХ заклучи дека Народното собрание на РС нема овластување да донесува такви закони бидејќи тие се институции на државно ниво чие постоење и работа се регулирани со закони донесени од Парламентот на БиХ, па затоа само тоа може да ги менува.
Оваа судска одлука, исто така, постави преседан за сите идни обиди во РС еднострано да се доведе во прашање статусот на која било државна институција, како што Додик постојано најавува, на пример кога зборува за тоа како полицијата на РС го презема надзорот над државната граница наместо Граничната полиција на БиХ.
„Уставниот суд нагласи дека не е можно да се утврди надлежноста на субјектот во областа во која претходно беше утврдена надлежноста на државата Босна и Херцеговина со еднострани дејствија на еден субјект“, се наведува во соопштението на Уставниот суд.
Измените на Кривичниот законик на РС, кои предвидуваа казни за непочитување или неспроведување на одлуките на органите на субјектот, како и законот за посебен регистар на невладини организации, исто така беа прогласени за неуставни.
Овој закон, прилагоден на рускиот модел, предвидуваше ригорозен надзор на сите невладини организации и здруженија кои примаат донации од странство и ќе бидат прогласени за „агенти на странско влијание“ и воведуваше забрана за секаков вид активност што може да се етикетира како политичка.
