Украинскиот претседател Володимир Зеленски вчера дојде во Белата куќа барајќи оружје за да ја одбрани својата земја во војната со Русија, но се сретна со американскиот претседател кој се чини дека е повеќе заинтересиран за посредување во мировен договор отколку за зајакнување на украинскиот арсенал од ракети со долг дострел Tomahawk.
Иако американскиот претседател Трамп не ја исклучи можноста за испорака на Tomahawk во Украина, тој изгледаше смирен во врска со можноста додека се подготвува да се сретне со рускиот претседател Владимир Путин во Унгарија во наредните недели.
По разговорот со Зеленски повеќе од два часа, Трамп ги повика и Украина и Русија „веднаш да ја запрат војната“, дури и ако тоа значи дека Украина ќе се откаже од територија.
„Застанете на сегашното бојно поле и двете страни треба да си одат дома, да си одат кај своите семејства“, им рече Трамп на новинарите на пат кон својот дом во Вест Палм Бич, Флорида. „Запрете го убивањето. И тоа треба да биде тоа. Запрете го убивањето на фронтот веднаш. Му го кажав тоа на претседателот Зеленски. Му го кажав тоа на претседателот Путин.“
Одлуката на Трамп повторно да се сретне со Путин, стратегија што ги фрустрираше Зеленски и некои европски сојузници во минатото, фрли сенка врз инаку срдечниот разговор на американскиот претседател со неговиот украински колега додека разговараа со новинарите пред приватниот ручек.
Двајцата лидери потоа излегоа зад затворени врати, каде што разговараа и за телефонскиот повик претходниот ден помеѓу рускиот претседател и Трамп, кој се претстави како посредник меѓу завојуваните сили и покрај фактот дека Русија ја нападна Украина во 2022 година.
„Мислам дека претседателот Зеленски сака тоа да се направи, и мислам дека претседателот Путин сака тоа да се направи. Сега само треба да се постигне мал договор за тоа“, им рече Трамп на новинарите.
Сепак, Зеленски рече дека е тешко да се обиде да се обезбеди прекин на огнот. „Ние го сакаме. Путин не го сака“, рече тој.
Украинскиот лидер беше искрен, кажувајќи му на Трамп дека Украина има илјадници беспилотни летала подготвени да започнат офанзива против руски цели, но дека ѝ се потребни американски ракети. „Немаме Томахавци, затоа ни се потребни тие ракети“, рече тој.
Трамп одговори: „Многу би сакале да не ви се потребни Tomahawk ракети“. Подоцна, Трамп повтори дека и на САД им се потребни овие оружја. „И нам ни се потребни Tomahawk ракети. Не сакаме да се откажеме од работите што ни се потребни за да ја заштитиме нашата земја“, рече тој.
По состанокот, кој го опиша како продуктивен, Зеленски им рече на новинарите дека САД не сакаат ескалација и се „реални“ во врска со своите шанси да добијат ракети со долг дострел.
Украинскиот претседател, кој разговараше по телефон со европските лидери по состанокот, рече дека смета на Трамп да изврши притисок врз Путин „да ја запре оваа војна“.
Запрашан за коментарите на Трамп, Зеленски рече: „Претседателот (Трамп) е во право и мора да застанеме таму каде што сме. Важно е да застанеме таму каде што сме, а потоа да разговараме“.
Не е јасно што му кажал Путин на Трамп што го натерало да се согласи на претстојниот состанок. Нивниот самит во август во Алјаска заврши без голем напредок.
Кремљ изјави дека останува уште многу да се одлучи и дека самитот би можел да се одржи „малку подоцна“ од двете недели што ги спомена Трамп.
Помирувачкиот тон на Трамп по разговорите со Путин покрена прашања за американската воена помош за Украина и ги разгоре европските стравувања од договор што ѝ одговара на Русија. Портпарол на Европската Унија изјави дека ги поздравува разговорите доколку тие можат да помогнат во донесувањето мир во Украина.
Трамп беше прашан во петокот дали е загрижен дека Путин можеби „си игра“ со него за да купи време со тоа што ќе се согласи на разговорите. „Знаете, целиот мој живот сум бил изигран од најдобрите и од тоа излегов многу добро, па затоа е можно“, одговори Трамп.
Мајкл Карпентер, поранешен американски функционер кој сега е виш соработник во Меѓународниот институт за стратешки студии, рече дека средбата со Трамп не била она што Зеленски го посакувал, но била во согласност со пристапот на американската администрација кон војната. „Реалноста е дека нема склоност да се наметнат трошоци врз Русија“, рече тој.
Претседателот Трамп ја изрази својата наклонетост кон Зеленски, во еден момент пофалувајќи го за носењето на она што го нарече „многу елегантно“ темно сако откако го критикуваше претходно оваа година за посетата на Белата куќа без сако. „Изгледа одлично во сакото“, рече Трамп. „Се надевам дека луѓето ќе забележат.“
Трамп, кој има амбиции да ја освои Нобеловата награда за мир, е нетрпелив да го прошири списокот на конфликти за кои вели дека одиграл клучна улога во завршувањето.
Повеќе од 3 и пол години по целосната инвазија на Украина, Русија оствари некои територијални придобивки оваа година, но врвниот воен командант на Украина, Олександр Сирски, во четврток изјави дека руската офанзива не успеала.
Путин овој месец изјави дека неговите сили зазеле речиси 5.000 квадратни километри земја во Украина во 2025 година, што е еквивалентно на додавање на 1 процент од украинската територија на речиси 20-те проценти што веќе ги држат.
Двете страни, исто така, ги засилија нападите врз енергетските системи на другата страна, а руските беспилотни летала и авиони летаа над териториите на земјите од НАТО.
Белата куќа се чини дека е сè повеќе фрустрирана од Путин во последните денови и е посклона да му даде на Зеленски нова поддршка, вклучително и ракетите Tomahawk за кои Украинците велат дека ќе им помогнат да нанесат поголема штета на руската воена машина.
По разговорите во петокот, Зеленски рече дека Русија „се плаши“ од ракетите Tomahawk. Москва предупреди дека испораката на вакви ракети би означила сериозна ескалација.
Потегот на Путин се чини дека има за цел да ја намали веројатноста за трансфер на такво оружје од страна на САД, рече Макс Бергман, аналитичар за Русија во Центарот за стратешки и меѓународни студии.
Микола Биелјесков, виш аналитичар во украинската невладина организација Come Back Alive, рече дека ракетите Tomahawk сега ќе ја изедначат играта во корист на Русија.
„Не очекуваме Русија да се распадне по еден, два или три успешни напади“, рече Биелјесков. „Но, станува збор за притисок, постојан притисок. Станува збор за оштетување на воено-индустрискиот комплекс“.
