Два големи гробови откриени во северна Бугарија веројатно раскажуваат „тажна семејна приказна“ за богати римски земјопоседници чие дете починало пред нив во третиот век од нашата ера, велат археолозите.
Во декември 2023 година, земјоделец неочекувано пронашол гробници додека ја орал својата нива во селото Нова Варбовка. Бидејќи овој регион во антиката била римска провинција наречена Мезија, археолозите од Регионалниот историски музеј Велико Трново дошле да ги откопаат гробовите.
И двата гроба се изградени од тули, со малтер што ги покрива ѕидовите и голема варовничка плоча. Поголемиот од двата бил долг приближно 3 метри и содржел останки на двајца возрасни - маж и жена кои биле на возраст меѓу 45 и 60 години во моментот на смртта - закопани со накит, монети и керамички и стаклени садови.
Помал гроб, направен малку порано, содржел скелет на дете од 2 до 3 години и редок бронзен медалјон кој ја прикажува посетата на римскиот император Каракала (владеел од 198 до 217 година) во 214 година од н.е. на Пергамон во Мала Азија (денешна Турција), каде што го посетија храмот на Асклепиј, богот на лекувањето. Заедно, двата гроба може да го претставуваат последното почивалиште на семејството.
Некои од варовниците од гробниците се чини дека потекнуваат од каменоломи во близина на Никополис ад Иструм, римски и рановизантиски град основан од императорот Трајан во почетокот на вториот век.
„Оваа необичност и други индикации ме наведуваат да мислам дека покојниците се некако поврзани со територијата на Никополис ад Иструм“, изјави Калин Чакаров, археолог од Регионалниот историски музеј Велико Трново, во мејл за Live Scence.
Чакаров, кој ги ископа гробовите со колегите Недко Еленски и Мајкл Томанов, истакна дека медалјонот со Каракала може да укаже на малоазиското потекло на оние во гробовите, што би било во согласност со фактот дека Никополис ад Иструм бил изграден главно од доселеници од Мала Азија.
„Секако, бараме можност да направиме ДНК и други анализи кои нашиот музеј не може да си ги дозволи, за да видиме дали оваа хипотеза е точна“, рече Чакаров.
„Откривањето на такви гробници на територијата на Бугарија не е изненадување, бидејќи климата и почвата се многу добри за одгледување земјоделски култури. Веројатно тие се гробници на богати земјопоседници. Бидејќи во Долна Мезија било практика да живеат земјопоседници во потоплите месеци од годината и да бидат погребани на нивните имоти“, рече Иван Царов, директор на Регионалниот историски музеј Велико Трново.
Артефактите откриени за време на ископувањето сè уште се обработуваат во лабораторијата на музејот, каде што се подложени на конзервација и реставрација, рече Царов. Тука спаѓаат предметите користени за време на животот на покојникот, како и оние што би го следеле во задгробниот живот. Освен стаклена мониста и златен накит, имало и шест монети кои датираат помеѓу 200 и 225 година од нашата ера, како и светилка, кожен чевел и неколку стаклени шишиња, од кои три биле „лакримарија“, ампули за собирање на солзите на ожалостените.
„Мислам дека тоа е тажна семејна приказна од првата половина на 3 век. Мртво доенче, закопано од родители, кои своето последно почивалиште го нашле на истото место каде што го закопале своето дете“, рече Чакаров.
Чакаров планира да изврши работа во областа за да се обиде да открие каде живееле овие луѓе, за кои смета дека најверојатно биле блиску до новооткриените гробишта.
