Додека врвните брендови како Gucci и Prada се подготвуваат да пријават приходи од милијарди евра овој месец, фалсификуваните луксузни стоки на улиците на Неапол исто така носат неверојатна сума пари - за мафијата.
Вибрантниот град на југот на Италија е почетната точка на италијанскиот пазар за фалсификати, кој се проценува на 6 до 7 милијарди евра. Таму цвета продажбата на лажни чанти, очила за сонце, облека и чевли, кои се продаваат на клиенти подготвени да купат „фалсификати“ за ситна цена.
„Кој бренд ви се допаѓа? Која боја, кој модел?“, прашува упорен продавач на „фалсификуваниот пазар“ лоциран во дел од градот со оддалечени улици во близина на главната железничка станица во градот. Пристигнуваат мажи со набиени сини пластични кеси од кои штрчат Gucci капи, Fendi паричници, Hermes ремени и светлопортокалови кутии за Louis Vuitton чевли кои се продаваат на нестабилни маси по мал дел од цената на оригиналите.
Фалсификувањето е глобален феномен, без разлика дали се работи за лажна мода, играчки, електроника, храна или лекови. ОЕЦД проценува дека тие учествуваат со 2,5 отсто од светската трговија. Но, Италија, дом на најлуксузните модни брендови, води во заплената на фалсификати во Европската Унија со дури 63 отсто од вкупните предмети запленети во 2022 година, според извештајот на ЕУ во ноември.
И токму во Неапол фалсификатите наоѓаат единствена плодна почва, што му ја носи титулата неприкосновена европска престолнина на фалсификатите. Сите фази на синџирот на снабдување со фалсификувана мода, од производство и складирање до дистрибуција и продажба, се во тој град, во сите доминирани од локалната мафија Камора.
„Фалсификувањето е многу важно бидејќи тоа е предупредувачки знак кој сигнализира поопасно злосторство“, рече потполковник Џузепе Евангелиста, шеф на одделот во Неапол на италијанската финансиска полиција Guardia di Finanza.
Иако е помалку профитабилно од продажбата на дрога, фалсификувањето генерира пари, придонесува за перење пари од дрога и е релативно низок ризик бидејќи затворските казни се далеку помали од оние за понасилни кривични дела.
„Не треба да бараат клиентела... туристи поминуваат на улица, си купуваат чанта и тоа генерира профит за криминалната организација“, изјави Евангелиста за AFP.
Податоците на Министерството за внатрешни работи покажуваат дека во периодот од 2018 до 2022 година, полицијата во Неапол конфискувала речиси 100 милиони предмети во вредност од повеќе од 470 милиони евра, што е околу 14 отсто од вредноста на целата фалсификувана стока запленета во Италија.
„Во Неапол, фалсификувањето е вистински паралелен економски сектор“, управуван од локални и странски мафии, според владиниот извештај за 2021 година. Градот се нарекува дури и ‘центар на извонредност’ за фалсификување. Занаетчиското наследство на кроење и шиење, меѓународното пристаниште, високата невработеност и приливот на евтина странска работна сила придонесоа за бум во фалсификувањето, што не беше потиснато од долгогодишната толеранција на локалното население за кршење на правилата.
Додека на локално ниво се произведуваат производи со повисок квалитет, повеќето увезени стоки доаѓаат од Кина и Турција. Фалсификаторите избираат транспортни пристаништа на ЕУ, како што е Ротердам, или оние со помалку строг надзор, како што се грчките и бугарските, од каде стоката се доставува со камиони во Италија.
Потоа се доработува или рафинира во работилници во регионот Кампанија користејќи евтина илегална работна сила. Етикетите често се шијат на крајот, што им отежнува на царината да ги забележи фалсификатите. Мафијата, исто така, ја контролира дистрибуцијата, или преку сопствените продажни канали или преку притисок врз сопствениците на продавниците да продаваат лажни производи меѓу нивните оригинални артикли.
Полициската истрага во 2022 година покажа дека продавачите на уличните пазари во Неапол ѝ плаќале на мафијата до 200 евра неделно за нивните тезги или ги принудувале да ги купуваат нивните производи.
Негативниот ефект од фалсификувањето врз економијата е огромен, особено во смисла на намалена побарувачка, изгубени работни места и неплатени даноци. Италијанската влада го процени на 17 милијарди евра во 2020 година, година во која економската активност беше силно намалена поради коронавирусот. Врвните брендови трошат милиони во борбата против фалсификатите.
Во 2017 година, Louis Vuitton иницираше повеќе од 38.000 случаи против фалсификување ширум светот, според веб-страницата на брендот. Дури и помалите компании сега основаат одделенија за правна заштита и сè повеќе инвестираат во технологијата за следење.
Еден локален претприемач во Неапол дури основал „Музеј на вистински и лажни“ за да ги едуцира потрошувачите, но тој се затвори минатата година. Нејзиниот управител Луиџи Џамундо рече дека повеќе од 32.000 мали модни компании во Кампанија се загрозени од нелојална конкуренција.
„Тоа е рак кој се појави на нашиот пазар“, рече Џамундо. Едукацијата на потрошувачите е клучна. Истражување од 2023 година покажа дека една третина од граѓаните на ЕУ би размислиле да купат фалсификат доколку оригиналите се прескапи. Кај младите 50 проценти се такви. Но, се чини дека на улиците на Неапол клиентите не се грижат за тоа.
„Не ми пречи“, рекла Катерина (17) која штотуку купила лажен YSL паричник за 11 евра на пазар. Оригиналот чини повеќе од 300. „Етикетата не е важна, се работи за тоа дали ми се допаѓа предметот“.
