Основачот и водач на руската платеничка група Вагнер, Евгениј Пригожин, е фален како некој кој може да му претставува политички предизвик на рускиот претседател Владимир Путин. Некогаш клучен сојузник на бојното поле, Пригожин јавно се жалеше за губењето на директните врски со Кремљ во изминатите денови.
Борците на Вагнер не добиваат доволно муниција за да ја добијат битката за Бахмут и покрај неговите многубројни апели, што може да биде знак за борба за влијание во Москва, а особено во руското Министерство за одбрана.
Шефот на Вагнер, Евгениј Пригожин се надеваше дека заземањето на украинскиот град Бахмут ќе му донесе момент на слава, но украинскиот град се сврте против платениците на неговата група Вагнер. И покрај постојаниот напредок, градот останува под украинска контрола, се вели во извештајот на Институтот за проучување на војната.
Но, тоа не го спречи Пригожин минатата недела да изјави дека има намера да се кандидира за претседател на Украина во 2024 година. А сепак Пригожин изгледа премногу свесен дека неговата политичка судбина е сè повеќе поврзана со исходот од битката.
„Пригожин зборува за ‘ослободување’ на Бахмут од јули минатата година, а градот сè уште е под украинска контрола. Претпоставувам дека на некои луѓе во Москва не смее да им биде драго поради тоа“, рече Стивен Хол, експерт за руска политика на Универзитетот во Бат.
Не се само украинските војници кои ги спречуваат политичките и воените амбиции на Пригожин. Во Москва, во рамките на Министерството за Добрана се формира табор против Пригожин, охрабрен од тешкотиите на Вагнер на бојното поле, за да го омаловажи човекот познат како „готвачот на Путин“.
Пригожин не ги крие своите мотиви, туку кокетираше со идејата да стане министер за одбрана или дури да основа своја политичка партија.
Пригожин јавно се пожали на односот кон руското Министерство за одбрана. Тој го обвини министерството дека го блокира снабдувањето со муниција што им е потребна на неговите борци за да го земат Бахмут и дури ја повика јавноста да изврши притисок врз армијата да ги зголеми своите резерви. Во објавата од 9 март на неговиот канал на Telegram, тој рече дека владините телефонски линии во единиците на Вагнер биле оневозможени по неговите јавни молби за повеќе муниција.
Групата Вагнер беше оценета поволно по нејзиниот успех во помагањето на Русија нелегално да го анектира Крим во 2014 година и за нејзините дејствија во Сирија и пошироко, кога Министерството за одбрана „ѝ обезбеди муниција и опрема на Вагнер и беше сосема задоволен од завршената работа“, вели Џозеф Мозес, експерт за воена стратегија и војна во Украина од Студискиот тим за меѓународна безбедност во Верона.
Сеопфатната инвазија на Путин на Украина брзо ја промени играта. Путин ја испрати групата Вагнер во битка откако се чинеше дека редовната армија се соочува со потешкотии.
„Украина беше целосно мобилизирана, но Владимир Путин од политички причини не сакаше да го следи тој пример, почнувајќи со делумна мобилизација дури во септември. На неговите генерали едноставно им недостигаа војниците што им беа потребни“, пишува Марк Галеоти, експерт за руски воени прашања, во британскиот неделник The Spectator. Платениците му дозволија на Кремљ да го зајакне фронтот без да започне целосна мобилизација.
„Овие рани успеси му се вратија на Пригожин. Тој е многу самоуверен и отсекогаш бил блефер. Затоа мислел дека може да ја искористи можноста да стекне политичко влијание со Путин“, вели Хол. Се чини дека имал намера да се надоврзе на политичките урнатини што ги остави министерот за одбрана Сергеј Шојгу и неговата десна рака, Валериј Герасимов, началник на Генералштабот на Армијата.
„Целата ситуација ‘Пригожин против Министерството за одбрана’ датира околу мај 2022 година, само неколку месеци по инвазијата во февруари 2022 година“, вели Мозес.
„Натпреварот за муниција во Украина е совршена сцена за внатрешни борби меѓу Пригожин и Министерството за одбрана“, продолжува Мозес. Муницијата е сè поретка стока во она што сега стана војна на трошење, при што секоја страна се обидува да ги исцрпи ресурсите на својот противник со текот на времето.
Бахмут требаше да ја потврди воената стратегија на Пригожин, во која тој се коцкаше на идејата дека Украина нема да одвои премногу ресурси за одбрана на град со сомнителна стратешка важност.
„Тој очекуваше Бахмут брзо да падне“, вели Хол.
Борбите сега беснеат повеќе од девет месеци, а позицијата на Пригожин слабее.
„Се формира коалиција против заканата од Пригожин, тие сакаат да се обидат да ја ослабат неговата улога и да влијаат на Путин“, вели Хол, кој верува дека шефот на Вагнер направил стратешка грешка обидувајќи се да го зголеми своето влијание.
„Тој може да каже дека имал директна врска со Кремљ, но во реалноста никогаш немал. Тој никогаш не бил близок пријател со Путин, а некои од неговите непријатели, како Шојгу, го познаваат Путин долго време и тој им верува повеќе“, рече Хол.
„Се чини дека руското Министерство за одбрана одлучило Бахмут да го направи гробница за платениците на Вагнер. "
„Пригожин не може да се откаже од Бахмут, па редовната војска го користи за да го искрвари Вагнер, испраќајќи ги во најтешките борби во уништената фабрика за метал АЗОМ, во исто време тие се подготвени да дојдат и да ја однесат победата кога и ако тој падне“, пишува Галеоти.
Ако Бахмут остане под украинска контрола, Вагнер би морал многу брзо да го премести фронтот на друго место, ако Пригожин сака да се врати во милост на Кремљ и да ги задржи своите политички амбиции живи, вели Хол.
Пригожин, исто така, ќе мора да отстапи територија на други приватни воени компании, од кои многу повеќе се појавија во последните месеци.
„Ова сигурно ќе доведе до прераспределба на улогите меѓу различните PMC, при што некои, како ‘Патриотите’ на Шојгу, ќе добијат поголемо влијание“, вели Мозес.
Влијанието на приватните милиции во Русија беше истакнато со усвојувањето на законот во Думата оваа недела со кој се казнуваат критиките на приватните паравоени групи кои се борат во Украина со долги затворски казни.
Но, иако имиџот на Пригожин како победнички херој доби удар, „тој дефинитивно сè уште има поголем кредибилитет од Министерството за одбрана“ кај Путин, според Мозес. Голем дел од вината за неуспесите на руската војска е ставен на Министерството, вели Мозес.
Групата на Вагнер е сè уште многу корисна за Кремљ. Стратегијата на Вагнер во Бахмут, испраќање бран по бран затвореници, кои Вагнер ги регрутираше како борци во замена за помилување, не влијае на Кремљ толку многу како смртта на самите руски војници.
„Ако на крајот платениците на Вагнер конечно успеат да го освојат градот, Пригожин ќе може да каже дека извојувал победа не само против украинските сили, туку и против руското Министерство за одбрана“, вели Мозес.
Гледано од овој аспект, битката кај Бахмут стана еднакво важна за политичката иднина на Русија како и исходот од војната.
