Со цел да се заштеди гориво, некои во Германија предлагаат повторно воведување мерки како за време на нафтената криза во 1973 година: општо ограничување на брзината и забрана за возење во недела. Колку тоа би било ефективно денес?
Текла Вакер, министерката за животна средина на Баден-Виртемберг, беше првата што се сети на ова: „Зошто да не воведеме ограничувања на брзината или ‘недела без автомобили’, како што беше случајот во 1970-тите? Тогаш мерката се покажа ефикасно и помогна да се намали потрошувачката на гориво“, изјави покраинската министерка на Зелените за германската новинска агенција dpa.
Тогаш диригентската палка ја презеде Нина Шир, претставник на владејачката Социјалдемократска партија (СПД) задолжена за енергетика и заштита на климата: „Неделите без автомобили не беа на одмет во минатото, а денес би можеле да ни помогнат доколку има е недостиг на гориво“, рече Шир за весникот Welt додавајќи дека „ова е она што луѓето можат сами да го направат за да го намалат приливот на пари во воениот буџет на Путин“.
Конечно, овој викенд, копретседателот на Зелените, Рикардо Ланг, рече: „Потребно ни е привремено ограничување на брзината на автопатите, на пример за девет месеци - до крајот на годината, односно до моментот кога сакаме да станеме независни од руската нафта“, објави Deutsche Welle.
Во земја која има производители на автомобили како Mercedes, Volkswagen или Opel, тој предлог не можеше да остане незабележан. По изјавата на Рикардо Ланг, Либералите (ФДП), коалициските партнери на Зелените на федерално ниво, зедоа збор: „Неверојатно е како некои ја користат војната во Украина за да ги спроведат своите симболични теми“, рече генералниот секретар на ФДП, Биџар Џир Сараџ. „Сега е дефинитивно погрешно време за партиски идеологии“.
Општото ограничување на брзината и „неделата без автомобили“ првпат беа воведени од владејачката коалиција на социјалдемократите и либералите (ФДП) под Вилијам Брант во 1973 година, во обид да се справи со последиците од нафтената криза по војната на Блискиот Исток.
Првата ваква акција беше организирана на 25 ноември 1973 година, а потоа следеа уште три „недели без автомобил“. Оние кои ја прекршуваа забраната беа казнети со тогашни 500 марки.
Во исто време, ограничувањето на брзината на автопатите е до 100 километри на час, а на автопатите 80. Овие правила се во сила веќе шест месеци.
Веќе првата „недела без автомобил“ донесе слики од Германија како од филмовите: илјадници пешаци и велосипедисти се собраа на автопатите, полицијата пеш ги ловеше прекршителите на законот, па дури и цените на коњите скокнаа, како што објавија тогаш медиумите.
Имаше и смешни сцени: некои се сетија да впрегнат коњи за да влечат автомобили, а баварското радио известуваше за возачи кои живееле во близина на Австрија и кои ги туркале своите автомобили до границата за да седнат зад воланот и да се возат таму.
Дали овие мерки би можеле да функционираат и денес? Аналитичарите со кои разговараше Првата програма на германскиот јавен сервис ARD проценуваат дека забраната за возење во недела, во комбинација со воведувањето општо ограничување на брзината, ќе ја намали потрошувачката на гориво и до десет проценти.
Прашањето е, сепак, колку ваква мерка може да биде прифатлива денес, кога се повеќе луѓе користат автомобили поради пандемијата за да избегнат гужви во јавниот превоз.
„Мислам дека би било тешко да се спроведе тој предлог, бидејќи многу луѓе денес работат во недела“, изјави за радиото SWR Амадеус Бах, истражувач од Универзитетот во Манхајм. Подобро, вели тој, да дадат различни стимулации, на пример, за користење јавен превоз.
Инаку, во последните години, речиси сите европски метрополи симболично одбележаа барем еден „Ден без автомобили“ годишно, со што на пешаците и на велосипедистите им се дава можност да уживаат во центарот на градот.
Различно мислење имаат и еколозите. Гринпис, на пример, предлага две „недели без автомобили“ секој месец во Германија, додека Јирген Реш, од германската еколошка организација (DUH), верува дека тоа е „само симболика“ и всушност „се неопходни потрајни решенија да се намали потрошувачката на фосилни горива“.
Сепак, тој процени дека ограничувањето на брзината ќе има смисла, бидејќи, според него, „годишно ќе се заштедат 3,7 милијарди литри бензин и 9,2 милиони тони емисија на јаглерод диоксид“.
