Под силно влијание на странските медиуми, се чини дека дури и оние кои секојдневно го користат македонскиот јазик како главна алатка во нивната работа, новинарите, почнуваат да ги забораваат основните правила на правописот на македонскиот јазик.
И претходно зборувавме за најчестите правописни грешки што ги прават колегите новинари, а овојпат се осврнуваме на употребата на голема буква.
Користењето голема буква каде што според правописот треба да е мала, најчесто следува како негативно влијание од следењето странски медиуми, најчесто на англиски или германски јазик. Во германскиот јазик, на пример, сите именки се пишуваат со голема почетна буква, додека сите зборови од четирите основни зборовни групи во англискиот јазик - именки, глаголи, придавки и прилози – се пишуваат со голема буква во наслов, име на организација, компанија, група и слично.
Новинарите, за жал, забораваат дека една од основните функции на медиумите, освен да информираат, е и да едуцираат, а тоа почнува со правилна употреба на јазикот на кој пишуваат.
Денеска се потсетуваме на употребата на голема буква според Правописот на македонскиот јазик.
Со голема буква се пишуваат:
Почетниот збор на реченицата:
Времето денеска ќе биде сончево и топло.
Имињата, презимињата и прекарите, имињата на животните и фамилиите:
Претседателот на државата, Стево Пендаровски, одржа прес-конференција.
Куќата на Робевци во Охрид е заштитен споменик на културата.
Кралицата Елизабета Втора во текот на нејзиниот живот се грижеше за повеќе од 30 кучиња, од кои голем дел беа наследници на нејзината омилена Сузан која ја доби за 18-тиот роденден.
Географските и топографските имиња. Ако се составени од повеќе зборови сите се пишуваат со голема буква.
*заб. Во ниту еден друг случај не се пишуваат сите зборови со големи букви (освен ако не се лични имиња.
Република Северна Македонија, Вардар, Скопје, Пелагонија
Шар Планина, Охридско Езеро, Ново Село
Соединети Американски Држави
Европа, Западна Македонија, Далечен Исток
Имињата на жители на континенти, држави, области, национална припадност, припадници на племиња.
Европеец, Американец, Австралиец
Германец, Македонец, Србин, Ром, Албанец
Швајцарец, Мариовец, Горанец
Имињата на институциите, улиците, кејовите, плоштадите, објектите, организациите, фестивалите, имињата на книгите, уметничките творби, весниците, списанијата, написите, законите, прописите, документите, како и називите на востанијата, војните, битките и мировите:
*заб. Голема е само буквата на првиот збор (освен ако не е лично име).
Архитектонски факултет
Драмски театар
„Партизански одреди“
Арапска куќа
Младинска организација
Струшки вечери на поезијата
„Крпен живот“
Закон за работни односи
„Утрински весник“
Разловечко востание
Втора светска војна
Версајски мир
Имињата на небесните тела:
Венера, Марс, Сонце, Месечина, Земја
Кога не се употребени како име на небесно тело се пишуваат со мала буква.
Неуморно ја копаше земјата.
Кога по две точки (:) следува директен говор:
Дејан рече: „Многу ми е здодевно“.
Имињата на празниците:
Први мај, Нова година, Божиќ, Бајрам, Единаесетти октомври, Осми септември
Само првиот збор се пишува со голема буква. Ако датумот е напишан со број, тогаш првиот збор што следува по бројот е со голема буква.
8 Март, 13 Ноември, 11 Октомври.
Од почит, заменките вие и ваш, како и други зборови:
Ја сретнав Вашата сопруга.
Почитувана Директорке, сакам да Ве замолам…
Жители на населени места:
скопјанец, крушевчанец, драчевец, новоселец
Имињата на месеците, деновите во неделата, годишните времиња:
април, јануари, среда, сабота, лето, зима.
Уште примери за правилната употреба на малата и големата буква може да најдете во онлајн верзијата на Правописот на ОВОЈ ЛИНК.
