Тагата е чувството што доминира со нас деновиве со страшните вести кои доаѓаат од соседна Србија, и тоа е, велат експертите, сосема нормално.
Секој се чувствува тажен понекогаш, исто како што чувствува радост, лутина, гордост или мноштво други емоции. Во ситуација како сегашната, тагата е логично и природно чувство, кое ќе „трае“ различно и ќе биде со различен интензитет за секого.
Какви и да се чувствата, тие се реални и дел од животот. Нашиот свет, логично, се фокусира на среќата и ја третира несреќата како непожелно или бескорисно чувство. Во секојдневниот живот, а особено во вакви драматични ситуации, тагата е и нормално и посакувано чувство.
Процесот на „пуштање“ на тагата е единствениот начин да се обработат трауматските, но и некои секојдневни настани кои ја предизвикале. Дополнително, тагата може да нè забави, да нè запре и да нè натера да размислуваме за нашите животи, чувства, луѓе и ситуации околу нас.
Важно е да знаеме дека ако сме тажни, не значи дека не се справуваме со ситуацијата. Напротив - само соочувањето со тагата што го придружува настанот може да ни помогне да се помириме со фактите. Додека тоа не се случи, не можеме да одиме напред. Дозволувањето на тагата да „го направи своето“ е важен емотивен процес за адаптација, прифаќање, фокусирање, истрајување и напредување.
Друга добра вест е дека кога ќе научиме да ја препознаваме тагата и да го надминеме нејзиното прифаќање како нормално чувство, ќе можеме подобро да управуваме со неа, односно да ја контролираме. Ако ви доаѓа да плачете кога сте тажни, плачете. Не постои подобар начин да се изразат чувствата.
Користиме различни термини и зборови за да ја опишеме тагата, а многумина од нас ја поврзуваат со: жалост, агонија, вознемиреност, скршено срце, болка, депресија, ужас, носталгија, несреќа... Сите овие емоции можат да се појават како одговор на некои негативни, неочекувани ситуации, но и на сосема нормални и вообичаени животни промени.
Исто така, тагата често се јавува истовремено со други чувства. Такви се гневот, стресот, вината, еуфоријата, анксиозноста, немоќта, безнадежноста... Понекогаш некое друго чувство може да биде толку силно што всушност не сфаќаме дека сме тажни и дека тагата е во неговиот корен.
Заблуда е дека тагата е само психолошка манифестација: тагата може да го заболи нашето тело и целосно да го промени нашиот физички статус. Најчестите физички симптоми на тага се:
- болки во стомакот,
- главоболка,
- гадење,
- повраќање,
- замор или слабост,
- тресење на телото,
- несоница.
Тагата може и да го промени тоа како се чувствуваме емоционално. Може да бидеме плачливи, мрзоволни, со чувство на досада и незаинтересираност за други луѓе, активности, дружење... Кога сме тажни, често сме фрустрирани поради нешто или едноставно сакаме да останеме малку сами.
Препознавањето на чувствата на „здрава“ тага и разбирањето дека е во ред да се чувствувате така е знак за стабилно ментално здравје. Меѓутоа, ако тагата почне сериозно да го нарушува секојдневното функционирање на животот, извршувањето на задачите, ако избегнувањето луѓе и обврски е трајно и тие почнат да страдаат, ако немате потреба да јадете или да се грижите за личната хигиена, тагата ги надминала своите здрави граници.
Секое продолжување на ваквите манифестации во период подолг од две недели е знак дека тагата може да премине во депресија и дека е неопходно да се контактира стручно лице.
За да се чувствуваме подобро, иако сме тажни, можеме и самите да преземеме некои чекори. Добар почеток е да си признаете себеси и на другите дека сте тажни. Потоа:
- верувајте дека работите ќе се сменат и дека доаѓаат подобри денови, бидејќи после дождот секогаш доаѓа сонце,
- бидете искрени со себе и со луѓето околу вас,
- разговарајте со некој на кој му верувате,
- правете работи во кои уживате (слушајте музика, прошетајте, читајте книга, повикајте пријател),
- ако насобраните животни проблеми се причина зошто сте тажни, решавајте ги еден по еден - направете листа за почеток,
- ако не се чувствувате добро физички, променете ја исхраната и дозволете си доволно сон,
- помогнете му на некој друг ако има проблем, и вие и таа личност ќе се чувствувате подобро,
- најдете креативен начин да ја изразите својата тага (дневник, медитација, доверување на некој кому му верувате),
- побарајте помош од стручњаци доколку видите дека не можете сами, а ако тоа ви го посочат пријателите, не им се лутете бидејќи тие само сакаат да се справите подобро со вашата состојба.
