Кинескиот технолошки тајкун Џек Ма ја дозна цената на својата слобода - 26 милијарди долари.
Кинескиот гигант за е-трговија Alibaba, чиј со-основач е Ма, претрпе пад од 9,4 отсто на цените на акциите во Хонгконг пред неколку недели, откако кинеските државни медиуми објавија дека лице со презиме Ма во градот Хангжу, седиштето на Alibaba, бил уапсен поради „државна безбедност“, пишува CNN.
Според кинеската државна CCTV, осомничениот бил ставен под „задолжителни мерки“ на 25 април под сомнение дека „соработувал со странски антикинески непријателски сили“ за поттикнување „отцепување“ и „субверзија на државната власт“.
Извештајот од една реченица, кој брзо беше пренесен од други државни медиуми, предизвика паника во Хонгконг, бришејќи приближно 26 милијарди долари од пазарната вредност на Alibaba за неколку минути.
Среде ова лудило, Ху Сиѓин, поранешен главен уредник на државниот националистички таблоид Global Times, побрза да појасни на кинеската социјална мрежа Weibo дека извештајот е погрешен бидејќи името на осомничениот има три знаци. Кинеското име на Џек Ма, Ма Јун, има само два знака. CCTV подоцна тивко го ажурираше својот оригинален извештај за да одговара на проценката на Ху.
За дополнително да ја смири загриженоста, Global Times објави дека обвинетиот маж е роден во 1985 година во Венџоу, додека Џек Ма е роден во 1964 година во Хангжу и дека работел како директор за истражување и развој на хардвер во ИТ компанија.
Појаснувањата доведоа до опоравување, па Alibaba до крајот на работниот ден го врати поголемиот дел од загубите. Оваа реакција на пазарот е најнов знак за тоа колку страшни и претпазливи станаа инвеститорите во кинескиот технолошки сектор, кој е цел на мерките за штедење на кинеската влада од крајот на 2020 година.
И покрај неодамнешните сигнали од кинеската влада дека се подготвува да ја повлече кампањата поради економски последици, како што првично објави Wall Street Journal, пазарното лудило во вторникот покажува дека довербата на инвеститорите останува нестабилна.
„Сметам дека ова е невообичаена епизода. Дали ова беше еден вид предупредување за технолошкиот сектор како целина или можеби за Џек Мау лично? Којзнае. Но, тоа секако покажа дека владата не мора ни да го уапси технолошкиот директор за да избрише десетици милијарди долари од пазарната вредност на компанијата. Само треба да се објават некакви информации. Она што се случи вчера секако беше јасна илустрација на моќ“, вели Виктор Ших, професор по политички науки на Универзитетот во Калифорнија, Сан Диего.
Сепак, фактот што инвеститорите толку брзо поверуваа дека Џек Ма, некогаш најистакнатиот кинески милијардер, ќе се судри со државните безбедносни агенции, открива нешто за политичката реалност во која сега живеат многу кинески тајкуни.
„Веќе не е важно дали навистина бил тој. Важно е многу луѓе да мислат дека навистина бил тој, многу луѓе очекуваат дека тоа би можело да биде тој. Многу е интересно“, напиша тој во коментар на популарниот Weibo, што собра 57.000 лајкови.
Пресвртот во јавното расположение против Мао е речиси исто толку спектакуларен како и приказната за неговото богатство. До пред околу три години, овој професор по англиски јазик кој стана милијардер беше обожаван поради неговата харизма, отвореност и успех што ги постигна сам. Некои обожаватели дури го нарекоа Тато Ма.
Но, додека технолошките компании како Alibaba ги проширија своите деловни империи, тие станаа цел на растечка фрустрација и незадоволство кај младите кинески работници на кои им е преку глава од исцрпувачките работни часови, постојаниот притисок и стагнантните плати. Џек Ма ја поддржува таканаречената „996“ работна култура во Кина, што значи работа од 9 до 21 часот шест дена во неделата. Затоа беше критикуван во 2019 година.
Како што технолошките гиганти паднаа во немилост на кинеската влада, „злите капиталисти“ се повеќе се обвинуваат за различни социјални проблеми, од немилосрдна конкуренција, вртоглави цени на недвижностите до недостаток на социјална мобилност.
„За само неколку години, Тато Ма беше етикетиран како ‘корумпиран капиталист’ во јавноста и многу луѓе се радуваат на неговиот пад. Но, прашањето е дали соборувањето на капиталистите и протерувањето на т.н. на сите им е подобро?" напиша Ксијанг Донглијанг, блогер во WeChat.
Џек Ма во голема мера исчезна од јавниот живот и остана повлечен откако кинеските регулатори ја прекинаа првичната понуда на акциите на Ant Group во САД кон крајот на 2020 година. Некогаш еден од најотворените луѓе во Кина, од октомври 2020 година не објавил ништо на Weibo , каде има речиси 25 милиони следбеници.
Неговата последна објава на Weibo, за средба со околу 100 директори на училишта за да разговараат за иднината на кинеското образование, беше преплавена со критички коментари.
„Нема да бидам изненаден ако стариот Ма еден ден заврши во затвор“, се вели во еден коментар. „Ти си само капиталист! Не се преправај дека си добар човек!“, гласи друг коментар.
Џек Ма молчеше додека на кинескиот интернет кружеа гласини против него. Хаштаговите за притворањето на осомничениот со презиме Ма се меѓу најпопуларните теми на Weibo, привлекувајќи стотици милиони прегледи.
„Сè што му преостанува е молк, што е посебен начин на постоење. Овој вид молчење е од длабоко значење. За јавна личност, неговиот говор сам по себе е продолжение на неговото постоење. Кога човекот повеќе не зборува, иако тој сè уште е жив, тој исчезнува“, напиша колумнистот Џанг Фенг во написот споделен многу пати на WeChat по инцидентот.
