Бананите ќе бидат сè поскапи имајќи предвид дека поради климатските промени температурите постепено се зголемуваат на глобално ниво, изјави за BBC еден од најценетите светски експерти во оваа индустрија, кој учествува во работата на Светскиот форум за производство на банани.
Паскал Лиу, економист кој учествува во работата на Светскиот форум за производство на банана во Рим, рече дека климатските влијанија претставуваат „огромна закана“ кога понудата е на средина, зголемувајќи го влијанието на болестите кои брзо се шират.
Форумот започна во Рим, а неговите учесници имаат намера да се справат со предизвиците со кои се соочуваат одгледувачите на ова хранливо и вкусно овошје, кое е најизвезуваното овошје во светот.
Само Обединетото Кралство увезува околу пет милијарди банани секоја година, од кои околу 90 отсто се продаваат во големи супермаркети. Минатата недела во неколку британски супермаркети имаше недостиг од банани, што трговците го оправдаа со неповолните временски услови на океаните, главните транспортни патишта.
Но, додека понудата на банани може да се справи со краткорочните временски настани како овој, експертите се загрижени за други проблеми - растечката закана од глобалното затоплување и болестите што се шират како резултат на тоа.
„Мислам дека климатските промени се навистина огромна закана за индустријата за банани“, рече Лиу, експерт на Светскиот форум за банани, чадор група на ОН што ги обединува индустриските чинители, вклучувајќи трговци, земји производители, извозници и истражувачки институции.
Производството несомнено е под влијание на лошите временски услови, но експертите посочуваат дека ова овошје е чувствително и на порастот на температурите, што може да ги уништи посевите во некои делови од светот. Тие стравуваат дека најголемата непосредна закана за одгледувањето може да биде фактот што зголемените температури придонесуваат за ширење на болеста.
Најголема загриженост предизвикува новата верзија на Панамската болест, габична инфекција позната како Fusarium Wilt TR4, која се пресели од Австралија и Азија во Африка, а неодамна во Јужна Америка. Откако плантажата е заразена со оваа габа, исклучително е тешко да се ослободите од неа бидејќи многу брзо ги уништува сите дрвја.
Габичната инфекција започнува во корените на дрвото банана, а потоа се шири за на крајот да го спречи растението да апсорбира вода и фотосинтеза, што резултира со смрт на дрвото.
Тие додаваат и дека габата успеала да мутира и го загрозила производството на омилената сорта на банани во светот - Кевендиш. Оваа сорта доминира на пазарот бидејќи е отпорна на повеќе болести, има долг рок на траење, а на истата површина земјоделците успеваат да одгледуваат многу повеќе плодови.
„Знаеме дека спорите на Fusarium Wilt се исклучително отпорни и можат да се шират со помош на поплави, како и со силни ветрови“, рече Лиу. „Значи, овој тип на феномен ќе влијае на ширењето на болеста многу побрзо отколку кога имаме нормални временски шеми“.
Одгледувачите се соочуваат и со други притисоци поради зголемените трошоци за ѓубрење, енергија и транспорт, како и проблеми со наоѓање доволен број работници.
Поради сето горенаведено, со забрзаните климатски промени, цените на бананите во ОК и на други места веројатно ќе пораснат и нема да паѓаат понатаму. Лиу предвидува дека „освен ако не дојде до големо зголемување на понудата, цените на бананите ќе останат релативно високи во годините што следат“.
Учесниците на состанокот на индустријата за банана во Рим ќе разговараат и за критичното прашање за одржливоста. Современиот потрошувач сака да купува банани и други стоки произведени на одржлив начин.
За одгледувачите на банани, ова не значи само дека ќе треба да ги направат „позелени“ нивните сопствени средства за производство, туку и да финансираат независни експерти за да потврдат дека нивниот плод е одржлив.
„Овие регулативи се позитивни затоа што им помагаат на одгледувачите да ја искористат можноста и да ги направат своите производствени системи поодржливи, но во исто време се соочуваат со дополнителни трошоци поради зголемениот систем за контрола и мониторинг што мора да го спроведуваат и производителите и трговците. И на крајот, сите овие трошоци ќе се рефлектираат во крајна линија на потрошувачите“, заклучи Лиу.
