Со оглед на тоа што цената на еден тон сирово какао на лондонската берза неодамна се искачи на рекордни 5.500 евра, љубителите на чоколадо имаат причина за загриженост.
Пред само една година беше 2.500 евра, а минатиот месец 4.000 евра.
„Килограм какао е поскапо за речиси три евра од пред една година“, изјави портпаролот на германскиот производител на чоколади Ritter Sport.
„Секој може да донесе свои заклучоци за тоа што значи тоа за трошоците за производство на чоколадна лента од 100 грама, која содржи меѓу 35 и 70 проценти какао, но во моментов ја проценуваме ситуацијата во целина“, рече тој.
Компанијата не сака да каже ништо за можни поскапувања од антимонополски причини. Сепак, извршниот директор на здружението е загрижен.
„Зголемените цени и платите на суровините може да доведат до зголемени трошоци, кои би можеле да бидат пренесени на потрошувачите“, рече Солвеиг Шнајдер, заменик генерален директор на Федералната асоцијација на германската кондиторска индустрија (BDSI).
Микеле Бак, извршниот директор на американската компанија Hershey, еден од најголемите светски производители на кондиторски производи, не исклучи зголемување на цената.
„Со оглед на тоа каде се цените на какаото, ќе ги користиме сите алатки во нашата кутија со алатки, вклучувајќи ги и цените, како начин за управување со бизнисот“, рече извршниот директор Микеле Бак за време на презентацијата на резултатите на чоколадниот гигант кон средината на февруари. Слични беа последните коментари на неговиот конкурент, швајцарскиот прехранбен гигант Nestlé.
Главната причина зошто цената на какаото толку нагло порасна во последно време е тоа што понудата во земјите каде што се одгледува станува сè поретка. Брегот на Слоновата Коска и Гана сочинуваат 60 отсто од светското производство на какао. Климатските промени имаат значително влијание врз земјоделството.
Почестите екстремни временски настани, како долги сушни периоди, обилни врнежи и поплави, го оштетија квалитетот на какаото, ги намалија приносите или целосно ја уништија жетвата, соопшти еколошката организација WWF.
Продолжените дождливи периоди, исто така, доведуваат до ширење на растителни болести како што е CSSVD. Вирусот, кој се шири од вошките вошки, доведува до смрт на какао дрвјата.
Според Керстин Вебер, научник за животна средина во WWF, 17 проценти од целото обработувано земјиште во Гана е веќе погодено, а CSSVD се шири на Брегот на Слоновата Коска.
Бидејќи какао дрвјата не се отпорни, единствениот ефикасен третман е да се исечат заразените дрвја и да се засадат нови, вели Вебер. Вирусот може да се шири толку брзо бидејќи какаото обично се сади во монокултури.
Друг фактор што влијае на производството на чоколадо е остриот пораст на цената на шеќерот, за кој германската трговска групација BDSI вели дека ќе порасне за 72 отсто годишно во Европската Унија во 2023 година. Цените на путерот од какао пораснале за 52 отсто, а зрната какао за 43 отсто.
Поради конкуренцијата, трговците не сакаат да зборуваат за цените.
Факторите кои влијаат на цените вклучуваат интензивна ценовна конкуренција, тековни договори, складирање на залихи од производителите и вистинска содржина на какао.
Законски, производ може да се нарече чоколадо само ако процентот на зрна какао е најмалку 35 проценти. Во Германија, годишната потрошувачка на чоколадо по глава на жител била стабилна на 9,3 килограми во 2023 година, според BDSI.
Чоколадото во изминатиот период редовно поскапуваше без поскапување на суровините, рече тој и истакна дека цената во последните 20 години е тројно зголемена.
Малку е веројатно дека недостигот на какао дрво е привремен феномен. WWF укажа на студиите кои покажуваат дека производството во Африка би можело да падне уште посилно бидејќи поголемиот дел од земјиштето што се користи за земјоделство во иднина ќе биде многу помалку соодветно.
За многу одгледувачи на какао, кои често живеат во сиромаштија, тоа би значело губење на важен извор на приход. Во моментов, само околу 6 отсто од цената на просечната чоколадна лента оди кај одгледувачите.
