Реиндустријализација, зелена транзиција, зајакнување на социјалната правда и единството во ЕУ се четирите приоритети на програмата на ротирачкото претседателство на Шпанија, кое од 1 јули го презема кормилото од Шведска.
„Ќе ја промовираме реиндустријализацијата и дигитализацијата на Европа. Ќе направиме решавачки напредок во еколошката транзиција. Ќе ја направиме економијата попросперитетна, но и поправедна и ќе го зајакнеме европското единство со нови алатки и нови договори“, рече шпанскиот премиер Педро Санчес минатата недела во Мадрид, претставувајќи ја програмата на претседателството.
Владата на Санчез ќе го започне ова претседателство, но не е сигурно дека ќе го заврши со оглед на претстојните парламентарни избори. Три недели по преземањето на претседателската функција, Шпанците ќе одат на вонредни парламентарни избори, а Санчес изјави дека овие избори нема да го нарушат претстојното претседателство.
Санчес ги распиша предвремените избори за 23 јули, откако неговата Социјалистичка работничка партија (PSOE) претрпе тежок пораз на локалните избори минатиот месец. Ова е втора влада на Санчес, кој е премиер од 2018 година.
„Не е првпат изборите да се одржуваат за време на ротирачкото претседателство, има и промени на владите за време на претседателството“, рече Санчес.
Покрај четирите приоритети, Санчес рече дека Шпанија до крајот на годината ќе се обиде да го заврши законодавниот процес за нов пакт за миграција и азил, реформа на енергетскиот пазар, за нови фискални правила и ќе истрае во поддршката на Украина која се бори против руската агресија. Во своето излагање на презентацијата на програмата на претседателството, Санчес истакна дека Шпанија е „длабоко проевропска земја“.
„Европа нè обедини како нација, која ги обединува сите наши граѓани од најмлади до најстари. Ни помогна да ја претвориме нашата земја во една од најпросперитетните и најнапредните земји во светот денес“, рече Санчес.
„Ние сме тоа што сме благодарение на Европа до одреден степен. Европа беше нашиот билет за модерноста и патот што водеше до демократијата во оваа земја. И затоа го преземаме ова ротирачко претседателство со Советот на ЕУ со двојно чувство. Првото е длабоко чувство на благодарност и друго длабоко чувство на одговорност“, истакна тој.
Шпанското претседателство најавува дека ќе работи на привлекување нови компании во Европа во контекст на геополитичките, технолошките и еколошките промени, што го гледа како можност за намалување на прекумерната зависност на ЕУ од трети земји во области како што се енергијата, здравството, дигиталната технологија и храната.
Санчес рече дека во последните четири години ЕУ може да ги види последиците од деиндустријализацијата, но и дека отвореноста на Европа е главниот двигател на нејзиниот економски и социјален напредок во последните децении.
„Емпириските докази ни кажуваат дека отвореноста кон светот ја направи Европа попродуктивна, иновативна, поконкурентна и донесе огромен број работни места и просперитет за сите граѓани во Европа. Но, би било наивно да се негира дека отвореноста имала и негативни последици. како што е недостатокот на заштитни маски за време на пандемија“, рече тој.
„Примарната негативна последица од отворањето е тоа што придонесе за делокализација, што предизвика да изгубиме стратешки сектори и индустрија и да станеме премногу зависни од трети земји за енергија и здравје“, рече Санчес.
Тој посочува дека во контекст на огромните промени на кои сме сведоци, ЕУ може „ако ги направи вистинските работи во оваа деценија“ да стане репер, модел што треба да се следи во производството на обновливи извори на енергија, електролизери, дигитални услуги за поврзување, напредна роботика, во биоѓубрива и фармацевтски производи од најновата генерација.
„Мислам дека Европската Унија почнува да се појавува во очите на светот како безбедно, пријателско место кое ги има сите состојки да биде лидер во економијата на иднината“, вели шпанскиот премиер.
Шпанската влада посочува дека транзицијата кон економија со ниска потрошувачка на јаглерод претставува законска и морална обврска бидејќи сите страдаме од климатските промени. Санчез вели дека транзицијата кон обновливи извори на енергија ќе донесе заштеда од 133 милијарди евра до 2030 година, кои инаку би биле потрошени за увоз на фосилни горива.
Санчес најави дека претседателството ќе се обиде да постигне договор за реформа на пазарот на електрична енергија, што ќе доведе до пониски цени за потрошувачите, дека ќе работи на брз напредок во усвојувањето на климатскиот пакет и ќе промовира мерки за намалување на отпадот и микропластика.
„ЕУ ќе го стори тоа за да може да продолжи да биде лидер во глобалната борба против климатските промени и ќе го направи тоа со создавање богатство и можности низ ЕУ“, рече Санчес.
Третиот приоритет е зајакнување на социјалната правда за сите граѓани да имаат корист од богатството што се произведува.
„Нема да биде доволно европскиот БДП да продолжи да расте. Ќе мораме да обезбедиме богатството што се создава да стигне до сите, до огромното мнозинство граѓани“, вели Санчес, нагласувајќи дека профитот на компаниите во изминатите децении не биле користени за намалување на нееднаквоста, за помош на обичните луѓе на улица.
Во оваа насока, Санчес вели дека е неопходно да се спречат големите компании да избегнуваат да плаќаат правични даноци.
„Како можеме да бараме од нашите граѓани да плаќаат даноци, ако многу мултинационални компании не го прават тоа? Мислам дека шпанското претседателство ќе си постави цел да стави крај на оваа неправда и ќе се обидеме да воспоставиме минимални стандарди за корпоративни даноци во сите земји-членки, особено во дигиталниот сектор, ќе се бориме против даночното затајување и употребата на компании од школка“, рече Санчес.
Во рамките на овој приоритет, шпанското претседателство ќе се залага и да работи на реформи кои ќе ги прошират и зајакнат работничките права, ќе ја промовираат заштитата на ранливите групи и ќе се борат против насилството врз жените.
Шпанската влада најавува дека во следните шест месеци ќе работи на натамошно зајакнување на внатрешниот пазар, комплетирање на банкарската унија и унијата на пазарот на капитал, на подобро управување со процедурите за миграција и азил, како и на координирана поддршка за Украина и другите соседни земји. .
„Ќе продолжиме да ја поддржуваме Украина и другите земји кои сакаат да се приклучат на ЕУ. Иако сме различни, имаме слични вредности, заеднички стремеж и затоа, повеќе од кога било досега, мора да продолжиме да одиме напред заедно“, рече Санчес.
Со шпанското претседателство започнува нова претседателска тројка во која влегуваат и Белгија која ќе претседава во првата половина и Унгарија во втората половина на следната година. Триото дефинира долгорочни цели и подготвува заедничка програма со која се дефинираат темите и главните прашања со кои Советот ќе се занимава во период од 18 месеци. Врз основа на таа програма, сите три земји ги подготвуваат своите детални шестмесечни програми.
Ова е петто претседателство на Шпанија, која стана членка во 1986 година. За прв пат претседаваше во 1989 година, потоа во 1995, 2002 и 2010 година.
Во втората половина од оваа година, Шпанија ќе организира 21 неформален состанок на свое тло, секој од нив во различен град. Во октомври во Гранада е планиран и состанок на шефови на држави или влади на ЕУ.
