Сме виделе фотографии или снимки од прекрасни облаци во форма на наковална што се формираат при невреме, најчесто во жешки летни денови, но веројатно малкумина знаат какви се температурите на врвот на ваквите облаци.
Јасно е дека е многу студено на овие височини, а понекогаш температурата паѓа под -100 степени Целзиусови. Научниците неодамна објавија истражување кое покажа дека на врвот на еден ваков систем на облаци од тропска бура регистрирана во 2018 година, температурата изнесувала -111°C, што е веројатно рекордно ниска температура, или најниска регистрирана на „наковалната“.
Облак во форма на наковална е всушност кумулонимбус (дебел и густ облак што се крева вертикално нагоре) на чиј врв се формира рамен дел. Имено, кога протокот на воздух во облакот ќе го досегне врвот на долниот слој на атмосферата или тропосферата, тој обично ќе се израмни и рашири, добивајќи ја познатата форма на наковална.
Во случај на многу моќна бура, вертикалното движење на воздухот може да го пробие горниот дел на тропосферата – тропопауза - и да навлезе во стратосферата. Ова се случи на 29 декември 2018 година, кога експертите снимија суперстуден облак, јужно од екваторот во западниот дел на Тихиот Океан, кој се наоѓаше на околу 20,5 километри надморска височина.
„Овој феномен го нарекуваме пробивен плафон“, вели геофизичарот и климатологот Сајмон Прауд од Универзитетот Оксфорд во Велика Британија.
„Овие пробивни плафони се доста чести, ги гледаме и во Велика Британија. Но, ова е значително пробивање. Обично за време на пробивањето облакот се лади за околу 7 степени Целзиусови за секој километар над тропаузата. А тука имавме температура што е за 13 или 14 степени поладна од тропопаузата, па затоа стануваше збор за големо пробивање“, изјави тој за BBC.
Податоците од истражувањето сугерираат дека бројот на вакви суперстудени бури може да се зголеми. Во последните три години ги иамше во ист број колку во последните 13 години. Ова е важно сознание бидејќи колку е постудена бурата, толку е поголема веројатноста да предизвика опасни временски услови, како што се молњи и поплави.
„Се чини дека ваквите појави стануваат сè почести во последните 20 години. Интересно е што тропопаузата станува сè потопла во овој дел од светот, па затоа не е невообичаено таму да очекуваме повеќе потопли отколку постудени облаци. Тоа веројатно значи дека имаме поекстремни бури, бидејќи бележиме поголеми пробивања отколку порано“, додаде Прауд.
