Криптовалутата биткоин денеска достигна ново рекордно високо ниво. Вредноста на биткоинот се искачи на над 71.000 долари, пренесува Reuters.
Порастот доаѓа откако на криптовалутата ѝ беше дадено зелено светло за вклучување во инвестициски производи во САД минатиот месец. Американската Комисија за хартии од вредност неволно одобри тргување со првите фондови со кои се тргува преку биткоин (ETF) на почетокот на јануари.
ETF ја следи цената на средствата како злато, обврзници или криптовалути, што значи дека луѓето можат да инвестираат без да мора да ги купуваат средствата сами. Американскиот регулатор остана скептичен во однос на криптовалутите, велејќи дека „не го поддржува или поддржува биткоинот“ во својата одлука. Како и да е, овој потег поттикна бран на инвеститори кои вложуваат пари во ETF, лансирани од големи инвестициски фирми како што се BlackRock и Fidelity.
Најновото зголемување на цената има „фундаментални“ причини, барем според криптозаедницата. Имено, оваа година т.н halving, што накратко значи дека „наградата“ во биткоини што ја добиваат рударите треба да се намали.
За оние кои не се солидно упатени во биткоин, ова веројатно им звучи како бесмислена реченица, но во светот на крипто, halving се многу важни настани. Причината е начинот на кој функционира биткоинот.
Сите трансакции во биткоини се евидентираат со помош на блокчејн технологијата, т.е. блокови. Блокчејновите ги снимаат сите трансакции од создавањето на биткоин до денес и теоретски ништо не може да се промени. Откако ќе се направи одредена трансакција, таа останува засекогаш запишана.
Рударењето е процес на проверка на трансакциите со биткоин, потврдувајќи дека новите трансакции се конзистентни со старите. Ова осигурува дека никој не може да „измисли“ некаква трансакција и на тој начин да добие пристап до одредени средства.
Како награда за верификацијата, рударите добиваат нов биткоин, кој треба да ги покрие нивните трошоци за рударство. Кога биткоинот првпат оживеа, рударењето можеше да се врши на обични компјутери или на неколку поврзани компјутери, па затоа бараше големи простории исполнети со компјутерски графички картички (GPU), а денес се користат интегрирани кола (ASIC) специфични за апликациите.
Графичките картички не се доволно ефикасни долго време. Во првите неколку години, биткоинот можеше да се ископува од мала соба со опрема што може да се купи во која било продавница за компјутерски хардвер. Ова веќе не е можно бидејќи пресметковните операции што мора да се извршат се премногу сложени за обичните компјутери да ги извршат во разумно време.
Намалувањето на наградата што ја добиваат рударите за проверка на трансакциите со биткоин на блокчејнот на само половина од она што беше претходно, би требало да ја намали профитабилноста и да го забави создавањето на нови биткоини. Ова ја намалува понудата на биткоини, а секое намалување на понудата, заедно со постојаната побарувачка, доведува до зголемување на цената. Или така се верува во криптозаедницата.
Ова вештачко создавање на недостиг се смета за позитивно за цената на биткоинот. Самата најава за halving создава очекување за поскапување, а со тоа и реално поскапување. Нешто слично се случува и на класичните берзи, кога очекувањето дека цената на една акција или неколку акции во иднина ќе порасне, доведува до поголема побарувачка за нив и зголемување на цената.
Друга причина е што во јануари т.н Фондови со кои се тргува на берза (Exchange Traded Funds - ETF) во САД по долготрајна битка на криптокомпании за одобрение издадено од Комисијата за хартии од вредност во САД.
ETF се средства наменети за мали инвеститори, а нивната работа е да прибираат мали инвестиции од голем број инвеститори, со кои тие стекнуваат удел во фондот, а фондот понатаму ги вложува вкупните собрани средства, на пр. во акции или, во овој случај, во биткоин. Цената се опоравуваше неколку месеци пред тоа, но одобрувањето беше голем неочекуван успех и резултат на десетгодишна борба.
Биткоин ETF се наведени на различни берзи, вклучувајќи ја берзата за опции на одборот во Чикаго (CBOE), Њујоршката берза (NYSE) и Nasdaq. Ова го легитимираше биткоинот како предност и привлече свеж капитал на крипто-пазарот, капитал на луѓе кои не сакаа да бидат директно изложени на големи флуктуации на пазарот на криптовалути.
Голем број големи финансиски институции лансираа свои ETF, вклучувајќи ги BlackRock, Fidelity, Ark Invest, WisdomTree и Grayscale. Се разбира, нивната изложеност не е голема бидејќи, на пример, BlackRock има повеќе од 500 различни фондови, но за биткоинот тоа е голема работа.
Биткоинот дефинитивно не стана она што се тврдеше дека е пред неколку години, алтернативна валута која ќе им овозможи на луѓето да се ослободат од централните банки, комерцијалните банки и другите финансиски институции.
Повеќе се користи како инвестиција, а притоа и високоризична. Тоа е подобро прифатено во земјите со нестабилни традиционални финансиски системи, како што се Индија, Нигерија, Виетнам, Индонезија и Бразил, отколку во земјите со стабилни финансиски системи, како што се членки на ЕУ, Јапонија, Јужна Кореја, Обединетото Кралство и Канада. Исклучок од правилото се САД.
Историјата на биткоинот е полна со разни измами, криптобанки кои ветуваа нереални поврати на инвестициите и го критикуваа традиционалното банкарство, а на крајот ги проневеруваа средствата на своите клиенти и учествуваа во други измами.
Најпознатата измама е поврзана со Сем Бенкман-Фрид, основачот на берзата за криптовалути FTX и своевремено еден од најпопуларните членови на глобалната криптозаедница, кој неодамна беше осуден по седум точки од обвинението за измама, заговор и перење пари.
Можеби овие борби за време на создавањето на биткоинот беа само наоѓање на вистинскиот начин да се користи технологија со голем потенцијал. Биткоинот секако не е она што се очекуваше да биде пред три, пет или повеќе години.
