Овој сос настанал во Средна Америка, каде бил сметан за дар од боговите. Денес е популарен низ целиот свет и претставува еден од омилените додатоци на јадења.
Откако во 1492 година била откриена Америка, европските колонизатори ги потчиниле жителите на географскиот регион кој ни е познат како Средна Америка, или Мезоамерика. Иако поголемиот дел од тамошното население денес дава впечаток дека влијание на автохтоните народи извршиле само колонизаторите, вистината е дека тие меѓусебно си влијаеле едни на други, и во културолошка, но и во кулинарска смисла. Така, Шпанците се сретнале и со јадењето, или попрецизно кажано сосот, кој со текот на времето станал меѓународен феномен.
Според митот кој се појавува во текстот „Легенда за Сонцето“, токму богот Кецалкоатл (богот змија) за време на една од своите посети на жителите на Средна Америка им го дал рецептот за сосот гвакамоле. Историските факти сугерираат дека овие народи децении пред доаѓањето на колонизаторите консумирале гвакамоле подготвен според сопствен рецепт. Воглавно ги мешале состојките - авокадо, домат и чили, па го додавале во други јадења или го јаделе посебно. Името доаѓа од јазикот науатл каде се вика āhuacamōlli (ауакамоли), што во буквален превод значи „сос од авокадо“.
Подоцна, кога Ернан Кортес се појавил на мексиканско тло, го открил рецептот и одлучил да му го претстави на својот крал. Тоа било доволно за споменатиот сос да стекне популарност, а во прилог на овој факт најдобро говори тоа што го нарекувале и „зелено злато“. Се разбира, Шпанците посакале гвакамолето да го прилагодат на својот вкус, па му додале намирници на кои нивните непца биле навикнати, како кромид, лук, сол и лимон, како и зачини и ароматични билки, како бибер и коријандер.
Овој рецепт се пренесувал понатаму, а остатокот од светот, кога еднаш ќе го вкусел, не сакал да застане. Гвакамолето успеало да ги пробие сите граници, како географски така и кулинарски, менувајќи се и еволуирајќи каде и да стигнело. До денес во мексиканската кујна останале популарни две верзии - онаа во која потполно е измешана содржината од сите состојки со авокадото и која претставува типична состојка на уличните јадења од локалните тезги, и другиот во кој нема авокадо.
Сакате да си направите домашно гвакамоле? Следете ги инструкциите на видеото: