Првомајска дилема: Дали имавме поголеми работнички права во Југославија?

Со оглед на тоа што во Југославија беа организирани и воспоставени бројни работнички права, оние кои не живееле и работеле во тоа време, во пресрет на Први мај, мора да се запрашаат како е да се биде работник во поранешната држава и дали имале поголеми права.

Оние кои се сеќаваат на тие години велат дека било подобро, но кој со сигурност може да го одреди тоа.

Претставници на работничките и социјалистичките партии од дваесет европски земји ја основале Втората интернационала во Париз во 1889 година, чија цел била борбата за работничките права, а иницијативата настанала по крвавите протести на работниците во 1886 година, кои се бореле за осумчасовен работен ден.

Во следните децении тие се бореа за тоа, а позитивните промени не ја заобиколија Југославија, каде за првпат во тие години беа регулирани многу работнички права.

Покрај интензивната работа на регулирање на некои основни права, со посебен идеолошки жар се празнуваше и Први мај. Работниците излегуваа на улица, а партиските функционери држеа говори, но целта генерално не беше борба за поголеми права, туку славење на остварените права.

Remote video URL

Оние кои биле работници во тој период истакнуваат дека работникот бил исклучително ценет и дека можел добро да живее од својата плата, да обезбеди годишен одмор или да слави празници. Денес, малку луѓе можат да го направат тоа, а осумчасовниот работен ден што светот го освои пред 130 години овде е под знак прашалник.

Имаше механизми за заштита на работниците, како што е Судот за здружени трудови, кој се грижеше за нивните потреби и права, а денес работникот е оставен на себе и на својата лична волја да се бори во случај работодавачот да му ги прекрши правата.

Дополнително, денес нема работничка солидарност како што имаше порано, ако се земе предвид дека работниците доброволно уплаќаа пари во таканаречениот фонд за взаемна помош.

И додека југоносталгичарите тврдат дека на крајот на 80-тите, кога сè уште постоела Титовата Социјалистичка Федеративна Република Југославија (СФРЈ), имале заработка од 1.000 или повеќе германски марки во тоа време, има и други кои велат дека овие заработки во реалноста биле многу пониски, односно беа приближно како денешните.

Бидејќи тогашната валута беше динарот, а неговиот курс постојано флуктуираше, статистиката секако не можеше да даде прецизен одговор на прашањето со кое ниво се споредуваат платите на работниците во стара Југославија денес, но општото чувство е дека е подобро.

Општата беспарица што ја живееме денес, вознемиреноста на работниците затоа што не знаат дали следниот месец ќе им бидат исплатени навреме и дали ќе добијат продолжување на договорот за вработување на определено време, е утврдена матрица според која живее мнозинството од работничката класа. Судејќи според приказните, ова е спротивна слика од онаа што беше присутна за време на поранешна Југославија, кога работникот добиваше барем поголема почит.

Дополнително, модерната ера ни носи уште еден предизвик, а тоа е преминот кон работа од дома, што го зголеми бројот на работни часови за многу работници кои не се евидентираат како прекувремена работа и се изложени на огромен притисок од работодавачите да бидат достапни 24 часа на ден.

реклама

Ископана човечка коска во дворот на Клиничкиот центар во Скопје

Read more

Заборавете на броењето чекори: Како качувањето по скали влијае на вашето тело

Read more

Зошто оревите се чуваат во замрзнувач?

Read more

„Бомба“ од 4 состојки го топи салото на стомакот

Read more

Македонија

Димитриевски: Ароганцијата на оние кои дозволија отворање на бугарски клубови во Македонија е ненадминлива

Read more

Колку повеќе нѐ напаѓаат посилни нѐ прават – Работниците дадоа црвен картон на судот поради обидите за притисоците врз синдикатите

Read more

Мојсоска: На бугарофилите им кажавме дека местото не им е тука

Read more

Од денеска жичницата на Водно ќе работи 2 часа повеќе од досега

Read more
 

Вести

Tлото на Балканот се тресе: По Хрватска, земјотреси и во Албанија и Грција

Читај повеќе

Димитриевски: Ароганцијата на оние кои дозволија отворање на бугарски клубови во Македонија е ненадминлива

Читај повеќе

Ископана човечка коска во дворот на Клиничкиот центар во Скопје

Читај повеќе

Колку повеќе нѐ напаѓаат посилни нѐ прават – Работниците дадоа црвен картон на судот поради обидите за притисоците врз синдикатите

Читај повеќе

Мојсоска: На бугарофилите им кажавме дека местото не им е тука

Читај повеќе

Земјотрес со јачина од 4,7 степени во Хрватска, почувствуван и во БиХ

Читај повеќе

Од денеска жичницата на Водно ќе работи 2 часа повеќе од досега

Читај повеќе

Силјановска-Давкова: Посебно ми беше убаво кога видов дека сме победиле и во Муртино

Читај повеќе
  • play_arrow

Се урна дел од автопат во Кина: Возила паднаа во провалија, десетици мртви

Читај повеќе