Претседателката на Молдавија Маја Санду во понеделникот го обвини рускиот претседател Владимир Путин дека планира државен удар за да ја собори владата на нејзината земја.
Иако портпаролката на руското Министерство за надворешни работи Марија Захарова подоцна ги нарече тврдењата на Санду „целосно неосновани“, сепак меѓу западните аналитичари постои верување дека Путин би можел да се обиде да ја искористи моменталната нестабилност во Молдавија.
Бидејќи неговата војска сè уште не успева да воспостави доминација на бојното поле против украинските сили, Путин може да има корист на различни начини од дестабилизацијата на молдавската влада, особено во однос на Украина.
„Не мислам дека Путин има за цел само да ја дестабилизира Молдавија, туку и да инсталира проруски режим“, изјави за Newsweek Марк Н. Кац, професор на Универзитетот Џорџ Мејсон.
Белата куќа е меѓу оние кои ја следат ситуацијата во однос на Русија и Молдавија. Портпаролот на Советот за национална безбедност Џон Кирби во понеделникот изјави дека иако САД немаат независна потврда за каков било обид за државен удар, тоа „секако е страница од книгата на Путин“.
Обвинувањата на Санду не се првпат една земја да тврди дека Русија била вмешана во обидите за пуч. Во 2016 година, Црна Гора тврдеше дека руското разузнавање се обидело да се меша во парламентарните избори во земјата, што Русија го негираше.
Државниот удар во Молдавија може да му донесе придобивки на Путин што Црна Гора нема да ги направи. Молдавија граничи со Украина, а Санду, како и премиерката во заминување Наталија Гаврилита, се клучни сојузници на Зеленски.
Тука е и фактот дека Молдавија доби статус на кандидат за членка на Европската Унија во јули 2022 година. Вилијам Рено, професор по политички науки на Универзитетот Нортвестерн, изјави за Newsweek дека ако Русија се меша во Молдавија, тоа може да биде и затоа што Путин сака да ја задржи земјата надвор од ЕУ и НАТО.
Рено рече дека „руското мешање е лесно“ во Молдавија бидејќи проруската сепаратистичка влада веќе окупираше дел од молдавскиот отцепен регион Приднестровје.
„Руските војници на 14-та армија се стационирани во областа од раните 1990-ти. Нивното присуство делува како проверка на избраната влада на Молдавија, бидејќи членството во ЕУ и НАТО не е можно со ова руско присуство“, посочува Рено.
Дејвид Силбеј, професор по историја на Корнел, изјави за Newsweek дека мешањето на Русија може да им даде воена предност со тоа што ќе му дозволи на Путин да постави тешки поморски сили во Приднестровје без мешање на Молдавија, со што ќе се закани на пристапот на Украина до Црното Море во Одеса.
„Во однос на логистиката, постои барем една голема железничка линија што оди преку Молдавија во Украина, така што поткопувањето на Молдавија може да ја прекине таа врска за снабдување“, додаде Силбеј.
Додека владата во Молдавија која е настроена кон Кремљ сигурно ќе ја отвори вратата на Путин во однос на неговите планови за војна, тој сепак ќе се соочи со некои пречки, според Кац.
„Не сум сигурен колку би било лесно за Русија да внесе голем број луѓе и материјали во Молдавија, дури и ако таму дојде на власт проруска влада. Ниту сум сигурен ни дека проруската влада во Молдавија би била спремна да се приклучи на воените напори на Москва против Украина“, рече Кац.
„Владите на помалку посветените партнери во НАТО би можеле да ја разгледаат ситуацијата во Молдавија и да заклучат дека не вреди да се продолжи да им се помага на Украинците и дека треба да ја притиснат Украина да преговара со услови кои не се поволни“, заклучува американскиот аналитичар.
