Вселенскиот телескоп Hubble на НАСА ги сними првите знаци на формирање на протопланети слични на Јупитер, што очигледно е многу „насилен и интензивен“ процес, велат научниците.
Ова откритие ја поддржува теоријата за формирање на гасни џинови наречена „нестабилност на дискот“. Новооткриеното тело се наоѓа во протопланетарен диск од прашина и гас, односно јасно е видлива спирална структура која орбитира околу млада ѕвезда која се проценува дека е стара околу два милиони години. Во овој период се формирале и планетите во нашиот Сончев Систем, формиран пред 4,6 милијарди години.
„Природата е паметна; таа може да произведе планети на повеќе различни начини“, вели астрофизичарот Тејн Кари, кој работи на проектот за телескопот Subaru.
Две различни теории
Планетите се формираат од материјал околу ѕвезден диск. Според главната теорија за формирање на гасни џинови како Јупитер, тие се формираат од мали објекти со големина на зрна прашина до камења кои се судираат и се спојуваат додека орбитираат околу ѕвездата. Ова јадро потоа полека акумулира гас од дискот и се формира планета.
Спротивно на тоа, теоријата за „нестабилност на дискот“ вели дека гасните џинови се формираат со ладење на масивен диск околу ѕвезда, каде што дискот се распаѓа поради гравитацијата на еден или повеќе фрагменти од планетарна маса, пишува НАСА.
Ѕвездата од филмот „Don’t Look Up“
Новоформираната рамнина AB Aurigae b е веројатно околу девет пати помасивна од Јупитер и орбитира околу својата ѕвезда на огромно растојание и е повеќе од двапати подалеку од неа отколку што е Плутон од Сонцето. На таа оддалеченост, би било потребно многу долго време, ако воопшто, за да се формира планета со големина на Јупитер со акреција на јадрото. Затоа, научниците заклучиле дека оваа егзопланета најверојатно настанала на принципот на нестабилност на дискот.
„Мислиме дека оваа планета е во фаза на раѓање. Изгледа дека сме ја снимиле најраната фаза на формирање гасни џинови досега“, рече Кари.
AB Aurigae b орбитира околу ѕвездата наречена AB Aurigae, која е оддалечена 508 светлосни години, и која донекаде стана позната кога нејзината слика се појави во сцена на филмот „Don't Look Up“. Оваа ѕвезда е околу 2,4 пати помасивна од нашето Сонце и речиси 60 пати посветла, објави Reuters.
Истражувањето Images of embedded Jovian planet formation at a wide separation around AB Auriga беше објавено во списанието Nature Astronomy.
