Христовиот крст е симбол што ги обединува христијаните ширум светот. Дали постојат остатоци од него? Ако е така, каде ги има?
Велигден е најголемиот христијански празник. Тогаш верните размислуваат за страдањето и воскресението Христово. Подлабокото размислување за Велигден наметнува размислување за контроверзии. Каде е погребан Исус? Кои тајни се кријат во Торинското платно? И каде се деловите од крстот на кој умрел Спасителот?
Крстот е еден од главните симболи на христијанството. Верниците го носат околу врат, а во црквите и иконите може да се видат претстави на распнување. Што се случило со крстот на кој умрел Исус? Ова е една од најголемите мистерии на христијанството, а историјата на една од највредните мошти е комплицирана.
По смртта на Исус, римските власти во Ерусалим решиле да го сокријат крстот бидејќи се плашеле дека апостолите ќе го бараат. Три крста, од кои едниот бил оној на кој бил распнат Исус, биле закопани во земја во близина на Голгота. Дури после 300 години, Света Елена, мајката на царот Константин Велики, ја започнала потрагата по нив.
Сепак, имало три крста, од каде знаела кој е светиот? Тука се појавуваат првите несогласувања. Една приказна вели дека крстот можел да се идентификува благодарение на плочата со името на осуденикот. Други извори кажуваат за излекувањето на смртно болната жена.
За што повеќе луѓе да се поклонат на светите мошти, крстот бил распарчен, а делови биле испратени во Рим, Ерусалим и Константинопол.
Во текот на следните векови крстот многупати бил изгубен. Во VII век, дел од крстот бил во сопственост на Персијците. За нив тоа немало религиозно значење, но било корисно во преговорите со Византија. Меѓутоа, тогашниот император успеал во битка да го поврати крстот и потоа го вратил назад во Ерусалим.
На преминот од X и XI век, муслиманите почнале да ги прогонуваат христијаните во Ерусалим. Христијаните потоа го скриле крстот, а по ослободувањето на Светата земја го однеле во црквата на Светиот гроб. Меѓутоа, таму не останал долго. Крстот исчезнал без трага за време на Битката кај Хитин. Остатоците од крстот требало да им донесат среќа на крстоносците. Сепак, тие загубиле, а Ерусалим паднал под власта на султанот Саладин.
Другите два фрагмента од крстот биле релативно безбедни. Во XII век, Луј IX Светиот ги купил заедно со наводната круна Христова од трње и копјето со кое бил прободен. Моштите биле скриени во Париз. По избувнувањето на Француската револуција, тие исчезнале. Останале само неколку поголеми парчиња од крстот. До денес, тие се чуваат во неколку европски храмови:
- во катедралата Свети Михаил и Гудула во Брисел
- во базиликата Санта Кроче во Рим
- и во катедралата Нотр Дам во Париз.
Сепак, ова не се единствените преживеани реликвии. Честички на светиот крст се наоѓаат во црквите ширум светот, меѓутоа тие само се сметаат за Lignum Crucis, или „вистинско дрво на крстот“.
