Неусогласената темна материја е можно објаснување за изобличувањата на рабовите на Млечниот Пат, според една нова студија.
Претходно, научниците мислеа дека Млечниот Пат е рамен диск со две спирални краци кои влечат ѕвезди кон централната оска. Меѓутоа, мерењата направени од средината на 20 век покажаа дека галаксијата има необјаснети извонредни деформации.
Овие деформации најчесто се случуваат на границите на нашата галаксија, каде што некои области се наведнуваат надолу, додека други се шират нагоре, создавајќи изглед на згмечен шешир. Компјутерските симулации можеби ја открија причината: мистериозен настан што го исфрли невидливиот ореол на темната материја на нашата галаксија од порамнување. Научниците ги објавија своите наоди на 14 септември во списанието Nature Astronomy.
„Овие резултати, заедно со податоците за ѕвездениот ореол, обезбедуваат убедлив доказ дека нашата галаксија е вградена во навалениот ореол на темната материја“, напишаа истражувачите во нивната студија.
Темната материја претставува мистериозна и донекаде контрадикторна форма на материја. Сочинува 85% од материјата во универзумот, но бидејќи не реагира директно со светлината, таа е целосно невидлива.
Сепак, научниците можат да ги набљудуваат неговите гравитациски ефекти врз животната средина. Темната материја го открива своето присуство со забрзување на ѕвездите до инаку необјаснети брзини додека орбитираат околу галактичките центри, искривувајќи ги далечните ѕвезди и обликувајќи го галактичкиот ореол на Млечниот Пат.
„Галактичкиот ореол, огромна сфера од ѕвезди што лебдат како лисја на езерце од темна материја, се наоѓа веднаш зад спиралните краци на Млечниот Пат. Во студија од 2022 година, астрономите го истражуваа овој регион користејќи го вселенското летало Gaia на Европската вселенска агенција, кое ги мапира позициите и движењата на околу 2 милијарди ѕвезди на Млечниот Пат. Анализирајќи ги податоците на Gaia, тие открија дека ѕвездите што лебдат во галактичкиот ореол се крајно неправилно распоредени.
За да разберат што би можело да значи неурамнотежен ѕвезден ореол за ореолот на темната материја во него, истражувачите користеле компјутерски модел за да создадат млада галаксија слична на Млечниот Пат, со ореол на темната материја навалена за 25 степени во однос на дискот. Откако ја симулирале галаксијата пет милијарди години, истражувачите откриле дека создале галаксија многу слична на нашата, пишува Space.
„Во овој труд, покажуваме дека темниот ореол, наведнат во иста насока како и ѕвездениот ореол, може да предизвика деформација и блесоци во галактичкиот диск со иста амплитуда и ориентација како што сугерираат податоците“, заклучија истражувачите.
Што се однесува до причината за навалувањето на темната материја околу нашата галаксија, не е сосема јасно што му претходело. Сепак, според симулациите на истражувачите, веројатно имало масивен судир, најверојатно со друга галаксија која поминала низ нашата. Тој судир можеше да доведе до тоа ореолот на темната материја да биде наведнат нагоре за дури 50 степени пред постепено да се спушти до сегашната височина од 20 степени.
