Метеоритите играле важна улога во еволутивниот процес на Земјата.
Да не предизвикаа неколку настани на масовно истребување, вклучувајќи го и уништувањето на копнените диносауруси, веројатно немаше да бидеме овде денес. Но, научниците сè уште не успеваат да откријат некои работи кои не се вклопуваат во размерите на уништување што метеоритите би можеле да го предизвикаат.
Научниците со децении се збунети од фактот дека некои метеорити предизвикуваат масовно изумирање, а други, дури и многу поголеми, не, забележува седиментологот Крис Стивенсон од Универзитетот во Ливерпул, пишува Science Alert.
Масовните изумирања обично се припишуваат на ненадејни заладувања што се случуваат поради огромната количина на експлодирано тло што ја задушува сончевата светлина, ги уништува растенијата и алгите и ја турка планетата во леденото доба.
Врз основа на тоа, може да се заклучи дека колку е поголем метеоритот, толку е поголем капацитетот за движење на повеќе прашина во атмосферата и поголемо влијание врз биосферата на Земјата од помалите.
Но, геолошките записи на Земјата не го потврдуваат овој заклучок.
„Изненадувачки е кога ќе ги собираме податоците“, објаснува Стивенсон. „Животот течел нормално за време на четвртиот најголем удар на метеорит, оставајќи кратер со дијаметар од речиси 48 километри, додека двојно помал удар предизвикал масовно изумирање само пет милиони години порано“.
Наглите заладувања обично траат само неколку години, но прашината во атмосферата може да опстане и до 100.000 години.
Така, геохемичарот Метју Панкхерст од шпанскиот Институт за технологија и обновлива енергија, и неговите колеги, ја анализираа оваа исфрлена прашина од 44 удари на метеори во текот на 600 милиони години.
„Користејќи го овој нов метод за проценка на содржината на минерали во кориците на исфрлените метеорити, покажуваме дека секојпат кога метеорит, голем или мал, удира во карпи богати со калиум фелдспат, тој е во корелација со настан на масовно истребување“, објаснува Стивенсон.
Зависи од тоа што метеоритот ќе испрати во атмосферата
Ова постојано се повторува во последните 600 милиони години.
„Ударите на метеорити врз карпите сиромашни со калиум фелдспат го одредуваат интензитетот на истребување“, вели тим истражувачи во нивниот новообјавен труд.
Фелдспарите се алуминиумско-силикатни карпи, кристализирани од магма, кои сочинуваат околу 60 отсто од Земјината кора. Калиум фелдспат е вообичаен во многу почви, и за разлика од другите супстанции дисперзирани во нашата атмосфера за време на овие удари на метеори - како што е киселиот дожд што предизвикува јаглеводороди - тој е безбедна и нереактивна хемикалија.
Сепак, калиум фелдспат е моќен аеросол кој го формира јадрото на мразот - што значи дека може значително да го промени составот на облаците.
Затоа, научниците претпоставуваат дека кога непосредните ефекти од експлозијата на земјината почва во атмосферата (што влијае на изгледот на зимата) ќе исчезнат, хемијата на она што се задржува во воздухот доаѓа во игра.
Ако се работи за обична глинена прашина, климатскиот систем наскоро ќе се врати во нормала, но ако е калиум фелдспат, тој продолжува да ја нарушува динамиката на облаците на Земјата на два клучни начини.
Пореметување на хемиската рамнотежа
Повеќе минерали кои го формираат јадрото на мразот во воздухот значат дека облаците ќе содржат поголем дел од ледени кристали за разлика од густите капки вода кои обично се наоѓаат во долните, потопли делови на небото, што ги прави овие облаци потранспарентни.
Ова го намалува ефектот на рефлексија што обично го имаат облаците со капки вода (нивното албедо - мерка за тоа колку светлина се рефлектира од површината на телото), овозможувајќи повеќе светлина да ја загрее планетата.
Ослабеното албедо, исто така, ги потиснува механизмите за ладење за ладење на облакот, зголемувајќи го влијанието врз климата. Ова за возврат го прави целиот климатски систем поранлив на други нарушувања како што се зголемените емисии од вулкански ерупции.
Некои од најголемите вулкански настани во светот не се поврзани со масовно изумирање, но други се поврзани. И овие се исто така поврзани со повеќе калиум фелдспат во нашата атмосфера.
„Многу механизми на истребување се многу варијабилно поврзани со настаните на истребување во текот на геолошкото време: тие се совпаѓаат со овие ретки периоди на климатска дестабилизација од страна на атмосферскиот калиум фелдспат“, пишуваат истражувачите.
Неверојатно е колку моќно може да биде нешто што не е директно штетно за нас кога е на погрешно место.
„Ова силно сугерира дека активирањето за сериозни епизоди на истребување е критична промена во атмосферската функција“, пишуваат Панхарст и неговите колеги.
„Антропогените активности можат да имаат слично влијание врз климата со брзото внесување на аеросоли во атмосферата, кои влијаат на динамиката на облаците“, нагласуваат научниците.
