Ако се грижиме за намалување на нашето индивидуално влијание врз животната средина, еден од најдобрите начини е да ги промениме нашите модни навики, а подолу ви даваме предлози како можете да го направите тоа.
Кога човекот почнал да се облекува, модата паралелно почнала да се развива. Во минатото, луѓето имале еден пар чевли, еден костим за свечени прилики и еден за секојдневна работа. Денес приказната е малку поинаква и облеката стана поевтина и подостапна за секого, но по која цена?
Модните трендови се менуваат секоја сезона, ако не и почесто, а луѓето слепо ги следат. Дали некогаш сте се запрашале колку фармерки всушност ви се потребни? Дали престанувате да ја носите омилената маица затоа што има дупка или едноставно не е веќе ин?
Брзината на менување на модните трендови и нивното следење и одобрување создаваат сè поголем проблем. Според податоците на Економската комисија на Обединетите нации за Европа, модната индустрија произведува дури 10% од вкупните емисии на CO₂ во светот, што е петпати повеќе од воздухопловната индустрија. Покрај тоа, модната индустрија е одговорна за 20% од отпадните води.
Оваа индустрија е во голема мера зависна од физичка работа и вработува околу 40 милиони луѓе ширум светот кои се платени помалку од минималната плата и работат во нехумани услови. Во повеќето случаи вработените се жени.
Проблемот не лежи само во производството на облека, туку и во нивното располагање кога веќе не се носи. Небиоразградливите материјали лежат на депониите веќе 200 години, облеката завршува не само на депониите, туку и во морето, а полиестерските маици испуштаат микропластика секогаш кога ги переме.
Ако се грижиме за намалување на нашето индивидуално влијание врз животната средина, еден од најдобрите начини е да ги промениме нашите модни навики, а подолу ви даваме предлози како можете да го направите тоа.
Прво треба да научиме да разликуваме брза од бавна мода. Во наједноставни зборови, треба да го купиме само она што всушност ќе го носиме и тоа повеќе од еднаш. Подобро е да се купи поквалитетно, иако е поскапо, отколку поевтино и со полош квалитет.
Модната индустрија живее на фактот дека трендовите постојано се менуваат и дека ги принудува своите потрошувачи постојано да купуваат нови работи, кои, во суштина, не им се потребни. Се следат новите трендови, додека старата облека завршува на депонија, заборавена. Од 80 милијарди парчиња облека произведени за една година, 80% ќе завршат на депонија.
Бавната мода е контракултура на брзата мода. Се залага за купување облека во second hand продавници, поддршка на малите локални производители, менување на веќе купената облека и купување поквалитетна облека што ќе трае подолго. Поради помалото производство, бавната мода нуди поквалитетна облека што се прави под фер услови и остава помалку отпад.
Вештачките материјали предизвикуваат голема штета на животната средина. Најраспространет е полиестерот, кој е направен од нафта и затоа е поврзан со нафтената индустрија, која е еден од најголемите светски загадувачи. Потребна е многу енергија за време на производството, многу вода за процесот на ладење и произведува микропластика при перење.
Природните материјали се подобра алтернатива, но не секој природен материјал е подеднакво лесен за производство. Некои бараат повеќе вода додека растат или треба повеќе да се третираат за да добијат боја.
Свилата има релативно низок јаглероден отпечаток, што бара малку простор и земја. За производство на свила, листовите од дудинката се собираат и се хранат со ларвите на свилениот молец (Bombyx bombyx), кои ги плетат своите свилени кожурци. Растечките дрвја бараат многу вода, но исто така и задртжуваат многу CO₂.
Тексасот се прави од памук и бара многу вода и пестициди за да се произведе. Компанијата Levi пресметала дека за производство на еден пар фармерки потребни се околу 3.781 литри вода.
Памукот е еден од најраспространетите материјали, но можеби и најнеетичкиот во неговото производство. Потребни се 2.700 литри вода за да се произведе една памучна маица. Тоа во голема мера зависи од употребата на пестициди. Приближно 6% од пестицидите во светот отпаѓаат на памук, од кои 16% се инсектициди. Се одгледува речиси исклучиво од земјите во развој, а експлоатираните работници работат за помалку од 2 американски долари дневно.
Органскиот памук е друга работа, бидејќи избегнува употреба на пестициди и други хемикалии, но бара повеќе земја и се води дебата за тоа кој вид е подобар од гледна точка на емисиите на стакленички гасови. Затоа, веројатно е најважно да се намали количината на облека што ја купуваме.
B corp – единствена која го мери целокупното влијание на компанијата врз социјалните и еколошките последици. Проценува како самата компанија и бизнис моделот влијаат на работниците, клиентите и на животната средина.
Fair Trade International – една од најпознатите етикети. Купувањето облека со овој знак ги поддржува работниците кои ги градат своите животи и заедници.
Ecolabel by the European Union – им помага на компаниите кои сакаат да го намалат својот јаглероден отпечаток. Промовира кружна економија и облека што може да се носи подолго и да се рециклира.
PETA Approved Vegan - производи кои ги исполнуваат барањата на организацијата PETA за благосостојба на животните. Со оваа ознака сте сигурни дека не сте загрозиле ничиј живот.
Global Organic Textile Standard – водечки светски стандард за текстил произведен од органски материјали. Може да се сертифицира само ткаенина со минимум 70% органски влакна, но само ако ги следи деталните правила за производство.
Oeko Tex Standard 100 – можеби најпознатата ознака за текстил тестиран за присуство на штетни хемиски соединенија. Ако купувате облека со овој знак, знаете дека секое влакно, копче и секој додаток се тестирани за штетни соединенија.
Наједноставниот начин на кој можеме да ѝ помогнеме на планетата е да рециклираме облека, а најдобриот начин да го направиме тоа е да отидеме во trift shop.
Сега, во ерата на интернет и Instagram, не е толку тешко да се најде парче облека што ви се допаѓа. Има многу профили кои се занимаваат исклучиво со набавка на половни стоки и нивно вдомување. Понекогаш можете да најдете навистина интересни дизајни или форми кои повеќе не се произведуваат. Вдоми, не купувај!
Бавната мода ја спасува планетата и вие можете да бидете дел од неа. Ако се приклучите на бавното модно движење, ќе ја намалите количината на отпад и отпадна вода што се создава со правење нова облека. Ќе го намалите вашиот јаглероден отпечаток и ќе заштедите пари на долг рок.
Ќе ја намалите употребата на штетни хемиски соединенија, како за вас, така и за природата. Ќе заштедите време, бидејќи губиме многу време пробувајќи облека што не ви стои или не ви се допаѓа. Ќе ги поддржите малите локални бизниси и правата на работниците и животните.
