Меѓународен тим на истражувачи предводен од астрофизичарот Ариел Губар од Универзитетот во Стокхолм неодамна откри необична супернова од типот IA (што значи дека се јавува во бинарни системи со две ѕвезди) наречена SN Zwicky во вселената. Зошто необично? Затоа што научниците го набљудувале преку интересен феномен, таканаречениот Ајнштајнов прстен или во случајов „Ајнштајнов крст“.
Ајнштајнов прстен, познат и како прстен Ајнштајн-Чволсон, се формира кога светлината од далечна галаксија или ѕвезда на пат кон Земјата поминува покрај масивен објект, создавајќи ефект на гравитациска леќа. Ако изворот, леќата и набљудувачот се совршено порамнети, светлината се појавува во форма на прстен или во овој случај - крст.
Една од предностите на гравитационите леќи е тоа што им овозможува на научниците подобро да ги проучуваат далечните објекти во вселената кои инаку би биле невидливи за нас. Поблиските масивни галаксии го искривуваат временско-просторниот континуум со својата гравитација и на тој начин ги свиткуваат патеките на светлината слично како што прават леќите. На овој начин тие дејствуваат како природни космички телескопи.
Во овој случај, гравитацијата на галаксијата ја свитка светлината на далечната супернова во форма на крст. Во рамките на неговата општа теорија на релативноста, Ајнштајн претпоставувал постоење на такви гравитациони леќи. Објектите како овие се идеални за проучување на галаксии или други далечни објекти кои често се премногу „темни“ за да се видат без овој ефект.
Тоа е значаен успех бидејќи тимот имаше можност да набљудува два многу ретки астрономски настани кои се случија да се совпаднат - краткотрајниот сигнал на ѕвездена експлозија од далечна галаксија и набљудувањето на оваа супернова преку речиси совршено подредена галаксија, пишува Universe Today.
Прво, тие открија супернова користејќи ја опсерваторијата Zwicky Transient Facility во Калифорнија. Неколку недели подоцна, тимот ја набљудуваше суперновата користејќи ја опсерваторијата за адаптивна оптика (AO) W.M. Keck на Хаваи и Многу големиот телескоп (VLT) во Чиле.
Врз основа на набљудуваната светлина, Губар и неговите колеги претпоставуваа дека набљудуваат силен ефект на гравитациска леќа. Дополнителните набљудувања со помош на вселенскиот телескоп Hubble ја потврдија нивната хипотеза, покажувајќи дека сликата на суперновата била зголемена за дури 25 пати поради гравитациските леќи.
Набљудувањата на SN Zwicky би можеле да им помогнат на астрономите да ја решат мистеријата за забрзаното ширење на универзумот.
„Екстремното проширување на суперновата SN Zwicky ни дава неверојатна можност да ги проучуваме својствата на далечните експлозии на супернова од типот IA, кои ни се потребни кога ја истражуваме природата на темната енергија“, рече астрофизичарот Џоел Јохансон од Универзитетот во Стокхолм.
Истражувањето Uncovering a population of gravitational lens galaxies with magnified standard candle SN Zwicky беше објавено во списанието Nature Astronomy.
