Јанус се смета за едно од најстарите римски божества, чија улога се верува дека била да претседава со почетоците. Поради тоа, првиот месец од годината го добил неговото име - Ianvarivs (Јануариус).
Едно од најстарите и најважните римски божества бил богот по име Јанус (Ianvs), кој, според народното верување, бил задолжен за промените. Денес релативно лесно се препознава по неговиот најкарактеристичен атрибут - две лица кои гледаат во спротивни насоки, т.е. на почетокот и на крајот, поради што го добил епитетот Bifrons (Бифронс), или во превод „со две лица“. Меѓутоа, во модерното време тој е најпознат по тоа што првиот месец од годината, јануари, му го должи своето име.
Исто како и кога станува збор за другите рани римски богови, неговото потекло останува нејасно, а меѓу најпопуларните објаснувања е она што вели дека тој е бог со потекло од Латиум за време на владеењето на вториот крал на Рим, Нума Помпилиј. Иако ова објаснување е сосема различно од античката митологија која дава многу насилни и крвави објаснувања и легенди поврзани со одредени божества, се чини дека тоа било поврзано со голем број аспекти - минувањето на времето и годишните времиња, портите и патеките, почетоците и завршетоците, но и воопшто со дејствија кои имале свој почеток и крај, како што е пловењето или војната.
Бидејќи и некои други божества ги отелотворувале споменатите аспекти, Јанус бил дефиниран како бог на транзицијата, кој со лице на млад човек гледа во минатото или почетокот, а во иднината или крајот гледа со лице на старец. Во основа, божеството е „во средината“ на сите нешта.
Затоа, не е чудно што култот на Јанус бил еден од најдолговечните, а сеќавањето за него преживеало дури и кога христијанството станало официјална религија. Имено, римскиот историчар од VI век Прокопиј во своите дела известува дека за време на нападот на Остроготите врз Рим во 537 година, некој ја отворил Јанусовата порта, која била затворена откако императорот Теодосиј ги забранил паганските култови. Градот го бранел генералот Белисариј, но многумина верувале дека древниот бог им направил уште една услуга на оние што го обожавале пред неколку векови.
И покрај неговата двојна природа, улогата на Јанус според верувањата била да претседава со почетоците, а не со завршетоците. Затоа првиот месец од годината во римскиот календар во негова чест бил наречен Ianvarivs (Јануариус), односно Mensis Ianvarivs (Месец на Јанус). Интересен е податокот дека во првиот ден од овој месец за среќа се повикувало на името на Јанус и се разменувале подароци - овој обичај е прифатен од многу експерти како најстарото потекло на традицијата на подарување за Божик и Нова година.
