Рускиот план за ревидирање на нејзините поморски граници во Балтичкото Море предизвика загриженост кај нејзините европски соседи, откако руското Министерство за одбрана објави иницијатива за „одредување географски координати“ во Балтичкото Море, бидејќи вели дека некогашните советски граници се непрецизни.
Според документот, кој во текот на денот исчезна од веб-страницата без објаснување и со назнака „нацртот е избришан“, станува збор за промена на границите кај руските острови во Финскиот Залив и другите острови спроти крајбрежните градови на Балтик и Зеленоградска во руската енклава Калининград, која се граничи со Полска и Литванија. Координатите од советската ера не дозволуваат континуирана гранична линија, се вели во документот на Министерството за одбрана.
Според новиот план, Русија сака да ги прегледа областите долж Курскиот провлак, ‘ртот Таран и Балтичкиот провлак на границата со Литванија. Министерството, исто така, истакна дека претходните советски мерења на границата од 1985 година користеле наутички карти од средината на 20 век и затоа не соодветствуваат целосно на помодерните картографски координати.
Литванија веднаш реагираше, посочувајќи дека ова е „уште еден доказ дека руската агресивна и ревизионистичка политика претставува закана за безбедноста на соседните земји и на Европа во целина“. Тоа е, соопшти литванското Министерство за надворешни работи, „намерна, насочена и ескалирачка провокација“ чија цел е заплашување на соседните земји. Литванија, додаваат од Министерството, ќе го покани рускиот претставник на интервју и ќе разговара за документот со своите партнери.
„Во тек е уште една руска хибридна операција. Овој пат тие се обидуваат да шират неизвесност и сомнеж за нивните намери во Балтичкото Море. Ова е очигледна ескалација против НАТО и Европската Унија и мора цврсто да се одговори“, изјави литванскиот министер за надворешни работи Габриелиус Ландсбергис.
Финскиот претседател Александар Стуб напиша на X дека „Русија не контактирала со Финска за ова“. „Финска се однесува како и секогаш: мирна и базирана на факти“, додаде Стуб во објавата на социјалната мрежа.
„Изненадувачки е што ова се случува врз основа на известување. Обично се разговара за такви работи. Сега се наоѓаме во малку неочекувана позиција“, рече Кимо Килјунен, шеф на парламентарната комисија за надворешни работи на Финска.
„Треба да се запомни дека предизвикувањето конфузија е исто така хибридно влијание. Финска нема да дозволи да биде збунета“, најави шефицата на финската дипломатија Елина Валтонен.
Шведскиот министер за одбрана Микаел Бајден предупредува на територијалните претензии на Москва во Балтичкото Море, особено кога станува збор за големиот шведски остров Готланд.
„Сигурен сум дека Путин го сака Готланд. Неговата цел е да ја преземе контролата врз Балтичкото Море“, рече Бајден.
„Ако Русија ја преземе контролата во Балтичкото Море, тоа ќе има огромно влијание врз нашите животи - во Шведска и сите други земји кои имаат пристап до Балтичкото Море. Не можеме да го дозволиме тоа“, рече Бајден.
„Балтичкото море не смее да стане игралиште на Путин“, додава тој. „Ако Путин го нападне Готланд, може да им се закани на земјите на НАТО од море. Тоа би бил крај на мирот и стабилноста во нордиските и балтичките региони“, заклучи тој.
Шведскиот премиер Улф Кристерсон изјави за новинската агенција ТТ: „Русија не може еднострано да одлучува за нови граници“.
Естонскиот министер за надворешни работи Маргус Цахна рече: „На прв поглед изгледа како апсурдна идеја“.
Германската влада објави дека е запознаена со медиумските извештаи за рускиот предлог за промена на границата во Балтичкото Море, но дека се уште не е јасно што би значело тоа.
„Се разбира, внимателно ја следиме ситуацијата“, рече владиниот портпарол и додаде дека, според меѓународното право, пред промена на која било граница, потребен е консензус од сите држави на кои би се однесувала промената.
Латвиската министерка за надворешни работи Баиба Браже изјави дека е во контакт со Финска, Литванија и други нордиски и балтички земји за „да се разјасни ситуацијата“.
Во очигледен обид да се смири тензијата, руските агенции ТАСС, Интерфакс и РИА утринава објавија идентични написи, повикувајќи се на неименуван воено-дипломатски извор кој ја негира намерата на Русија да ја промени границата.
„Немаше и нема план за ревизија на ширината на територијалните води, економската зона, континенталниот гребен од копното или руската граница на Балтикот“, рече изворот.
Во изјава за новинарите, портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, негираше дека предлогот е поврзан со рускиот конфликт со Западот.
„Не, тука нема ништо политичко, иако политичката ситуација се промени оттогаш [од воспоставувањето на границата]“, рече тој, цитиран од новинската агенција ТАСС.
„Погледнете ја ескалацијата на тензиите, нивото на конфронтација, особено во балтичкиот регион. Се разбира, ова бара нашите релевантни агенции да ги преземат неопходните чекори за да ја осигураат нашата безбедност“, додаде тој.
Неколку часа по неговите коментари, планот беше избришан од владиниот портал.
Со приклучувањето на Шведска и Финска кон Северноатлантскиот договор, некои аналитичари го нарекоа Балтичкото Море „Езеро на НАТО“.
Поглед на картата покажува дека тоа е главно (но не целосно) точно - брегот има неколку делови од руската територија. Остатокот од крајбрежјето е во рацете на НАТО: Шведска, Финска, Естонија, Летонија, Литванија, Полска, Германија и Данска, пишува Bloomberg.
Русија контролира дел од брегот меѓу Литванија и Полска поради енклавата Калининград. А претседателот Владимир Путин сè уште го контролира далечниот источен агол на Балтичкото Море со приодите кон Санкт Петербург.
Поголемиот дел од руската флота на Балтичкото Море е сместен во тамошното пристаниште Балтијск, а Калининград е домаќин на значајни воздушни и ракетни сили (можеби тактичко нуклеарно оружје).
Во случај на војна, Калининград би требало да биде неутрализиран за руските копнени сили да не можат да ја преземат контролата над критичниот јаз Сувалки, кој минува долж границата меѓу Литванија и Полска.
Какви се шансите Путин да создаде голема криза на море или да нападне некоја од балтичките земји? Па, пред три години, идејата дека ќе извршат напад врз Украина исто така изгледаше неверојатна, пишува Bloomberg.
Поранешниот шеф на естонското воено разузнавање неодамна предупреди дека Русија ќе биде подготвена за напад во рок од четири години. Тој процени дека руските трупи би можеле да ги окупираат главните градови на Естонија или Латвија за помалку од три дена.
Приклучувањето на Шведска и Финска во Алијансата драстично ја промени ситуацијата и му даде на НАТО повеќе можности од кога било во Балтичкото Море.
