Покрај зајакнувањето на имунитетот, што е особено важно во сезоната на настинки и грип, цинкот е неопходен за работа на повеќе од триста ензими потребни за здраво варење, нервен систем и метаболизам.
Овој вреден минерал, исто така, го одржува мозокот здрав. Во споредба со другите органи во телото, концентрацијата на цинк е најголема во мозокот.
Студија објавена во 2017 година во International Journal of Molecular Sciences заклучи дека промените во балансот на цинкот во мозокот може да влијаат на состојби кои вклучуваат когнитивно оштетување поврзано со возраста, депресија и Алцхајмерова болест. Друга голема улога на цинкот е да му помогне на телото да заздрави. Цинкот е потребен за обновување на клеточните мембрани, раст на клетките и одржување на здрава кожа.
Недостатокот на цинк може негативно да влијае на сетилата и апетитот. Според едно истражување, кај 35 до 45 проценти од луѓето на возраст од 60 и повеќе години, количината на цинк во телото била помала од потребната. Недостатокот на цинк може да се забележи преку ослабеното чувство за вкус и мирис, заедно со ослабениот апетит.
Неколку студии покажаа дека недостатокот на цинк го зголемува оксидативниот стрес, односно нерамнотежата помеѓу производството на слободни радикали кои ги оштетуваат клетките и способноста на телото да се спротивстави на нивните штетни ефекти. Исто така, се покажа дека цинкот ги намалува крвните маркери за воспаление што предизвикува предвремено стареење и хронични болести.
За разлика од некои хранливи материи кои тешко се добиваат во доволни количини само од храна, како што е витаминот Д, цинкот е присутен во храната од животинско и растително потекло. Најдобри извори на животинско потекло се остригите, говедското месо, раковите, јастогот, свинското месо и јогуртот. Билни извори вклучуваат грав, семки од тиква, сусам, индиски ореви, наут, леќа, киноа, овесна каша и растителна храна збогатена со цинк, како што се житарките.
Количината на цинк што ви треба секој ден лесно може да се добие со нормална, урамнотежена исхрана. Препорачани додатоци во исхраната за цинк се 11 милиграми дневно за мажи на возраст од 19 години и постари и осум милиграми за жени на возраст од 19 години и постари. Потребите за трудници и доилки се 11 односно 12 милиграми.
Храната која содржи цинк го снабдува телото со други важни хранливи материи како што се протеини, влакна, витамини и антиоксиданси. Бидејќи доволно цинк може да се добие од правилна исхрана, нутриционистите генерално препорачуваат внесување цинк од храна наместо од додатоци во исхраната. Исто така не препорачуваат земање суплементи без претходно да се консултирате со нутриционист или некој друг квалификуван професионалец. Многу е важно и да се избере најдобрата форма во која ќе се внесуваат суплементите, како и дозата, бидејќи цинкот може да влијае на дејството на одредени лекови, други суплементи, храната што се консумира, како и на здравствените состојби.
На пример, додатоците на цинк може да ја намалат апсорпцијата на антибиотици, како и нивото на шеќер во крвта кај луѓето со дијабетес тип два. Високите дози на додатоци на калциум за возврат може да ја намалат апсорпцијата на цинк, додека земањето цинк сулфат со црно кафе ја намалува апсорпцијата на минералите дури за половина.
Премногу цинк во форма на суплементи може да предизвика несакани ефекти како што се гадење, повраќање, губење на апетит, стомачни грчеви, дијареа и главоболки. Прекумерното количество на цинк може да го промени и нивото на бакар и железо во телото, да го ослабне имунолошкиот систем и да го намали нивото на „добриот“ HDL холестерол во крвта.
Максималната горна граница на внесување на цинк, која вклучува и храна и додатоци во комбинација, е 40 милиграми дневно за сите возрасни над 19 години. Продолженото внесување над оваа граница го зголемува ризикот од негативни здравствени ефекти, освен ако лекарот не препише и следи дополнителен цинк за одредена медицинска состојба. Ако вашиот лекар или регистриран диететичар препорачал суплементација на цинк од која било причина, прашајте за дозата, формата, зачестеноста и времетраењето на употребата и кога и како да го земате.
Поради дејството на цинкот врз имунитетот, многу луѓе накратко го земаат овој минерал за да се борат со настинки. Едно истражување покажа дека пациентите со настинка кои примале цинк пастили побрзо закрепнуваат. По пет дена, 70 отсто од пациентите со цинк закрепнале во споредба со 27 отсто од пациентите со плацебо.
Сепак, студија од 2020 година објавена во British Medical Journal покажа дека пастилите со цинк ацетат немаат ефект врз стапката на закрепнување од обичната настинка во споредба со плацебо. Затоа, во случај на настинка, задолжително консултирајте се со специјалист доколку сакате да земете цинк.
За да го искористите најдоброто цинк без да претерувате, фокусирајте се на храната како извор. Ако сте загрижени за недоволното внесување на цинк од вашата редовна исхрана, консултирајте се со вашиот лекар или диететичар за упатства и дали додатоците на цинк би биле соодветни за вас. Цинкот е една од најважните хранливи материи за оптимално здравје, а постигнувањето на правилен баланс е од витално значење за да се чувствуваме добро.
