Во 2018 година, научниците објавија откритие кое засекогаш ја смени нашата перцепција за правливиот црвен Марс - радарите открија дека веднаш под неговата површина се крие блескава „дамка“, што укажува на постоење на подземен резервоар со течна вода.
По спроведените последователни анализи, експертите откриле повеќе такви блескави точки и откриле дека цела мрежа на подземни езера се крие под сувата површина на Црвената планета.
Одлично откритие, нели? Иако на Марс може да се најде замрзната вода, научниците досега не најдоа капка течност на неа, па затоа можноста за постоење на подземни резервоари е главна пресвртна точка во разбирањето на геологијата на Црвената планета.
Има само еден проблем. Според новото истражување, кое исто така откри десетици повеќе вакви блескави дамки, некои од нив се наоѓаат во региони кои се премногу ладни за проточна вода, дури и за солената вода, која има пониска точка на замрзнување од слатката вода.
„Засега, не сме сигурни дали овие сигнали покажуваат области на течна вода или не, но сигурно тие блескави точки се повеќе распространети отколку што првично се сметаше. Или течната вода е честа појава под јужниот пол на Марс или овие сигнали укажуваат на нешто сосема друго“, рече планетарниот научник Џефри Плаут од Jet Propulsion Laboratory на НАСА.
Првото такво место беше забележано на јужниот пол на Марс од страна на Mars Express со помош на неговиот радар Mars Advanced Radar for Subsurface and Ionosphere Sounding (MARSIS). По понатамошна анализа на архивираните податоци, откриени се уште три такви особености што наликуваат на езеро.
„Некои типови на материјали рефлектираат радарски сигнали подобро од другите, вклучително и течна вода“, рече за Science Alert минатата година планетарниот научник Грациела Капарели од Универзитетот Јужен Квинсленд во Австралија.
„Затоа, ако сигналите што доаѓаат од под земја се посилни од оние што отскокнуваат од површината, тогаш можеме да претпоставиме дека тоа е течна вода“, додаде таа.
Плаут и планетарниот научник Адитја Кулер од Универзитетот во Аризона ја проширија претходната потрага по блескави точки. Тие мапираа 44.000 мерења од 15-годишните податоци на MARSIS за да го опфатат целиот јужен пол на Марс.
Тие пронајдоа десетици силно рефлектирачки области. Но, некои од нив се наоѓаа на една милја под површината, каде што се на околу -63 степени Целзиусови.
Претходните истражувања покажаа дека водата полна со калциум и магнезиум може да остане во течна состојба долго време и на -123 Целзиусови степени. Ние исто така знаеме дека Марс е богат со такви соли, како и натриум. Но, студија од 2019 година покажа дека нема толкава количина сол за топење на мразот во основата на слоевите наслаги на јужниот пол на Марс.
Затоа експертите заклучија дека треба да има некаква форма на геолошко затоплување за растворање, можеби во форма на геотермална активност или вулканизам. Сепак, иако има докази за вулкански активности на Марс, тие се детектирани на подрачја на страна од половите.
„Една можност за добивање на оваа количина на топлина е вулканизам. Но, ние не видовме силни докази за неодамнешната вулканска активност на јужниот пол. И се чини малку веројатно дека вулканската активност во една област ќе овозможи подземните води да постојат на целата планета“, рече Кулер.
Па, што се овие блескави дамки тогаш? Научниците сè уште не се сигурни. Ако понатамошните истражувања покажат дека тоа е дефинитивно течна вода, тогаш ќе биде потребно да се разбере принципот според кој овој мраз се стопи и се претвора во подземно езеро.
Истражувањето е објавено во списанието Geophysical Research Letters.
